BUURMAN VERKOOP TEEN DUBBEL DIE PRYS
DIE trustees van die grond naby Middelburg, Mpumalanga, wat in ’n grondeis aan ’n huurarbeider toegeken is, is teleurgesteld met die uitspraak, sê hul regsverteenwoordiger, mnr. Danie Schutte.
Die bedrag van R1,5 miljoen wat regter Tembeka Ngcukaitobi as vergoeding bepaal het, beteken die Uyse gaan sowat R33 000/ha vir die 45 ha ontvang. “Ons oorweeg nog die uitspraak, maar sal waarskynlik appèl aanteken.”
Schutte sê daar was verskeie vertragings in die afhandeling van die grondeis wat reeds in 1996 ingedien is. Die aansoek vir die bepaling van die vergoedingsbedrag is in 2012 ingedien. Slotbetoë is in Oktober verlede jaar gelewer.
“Geen sinvolle langtermynbeplanning is in sulke toestande moontlik nie.”
In ’n stadium het die Grondeisehof die hele plaas van 352 ha aan die eiser toegeken, maar die eiser het op regsadvies daarvan afstand gedoen. Schutte sê die trustees, mnre. Johan en Dirk Uys, se planne om die hele plaas vir woongebruik te ontwikkel danksy die natuurskoon, ligging naby Middelburg en die dam op die plaas, was reeds ver gevorder.
“Dié potensiaal, gekoppel aan groei die laaste dekade in die waarde van ‘gewone’ landbougrond in dié gebied, regverdig reeds ’n veel hoër waarde.”
Die Uyse sou steeds met ’n ontwikkeling kon voortgaan, maar sal nuwe studies moet laat doen. Volgens mnr. Dirk Uys is bure van die plaas in die proses om 600 ha grond teen R60 000/ha te verkoop.
–
‘DEPARTEMENT WEET NOU WAT OM TE DOEN’
Howe het voorheen foutiewelik meer waarde aan markwaarde as ander faktore geheg, wat vergoeding baie duur gemaak het, sê mnr. Thabiso Mbhense (links) van die Legal Resources Centre. Hy het namens mnr. Msindo Phillemon Msiza (regs), ’n huurarbeider, in die saak opgetree. Volgens Mbhense wil Msiza op die grond bly en boer. “Hy kan nou daar doen wat hy wil. Hy kan meer beeste aanhou of hy kan meer plant, hy is nou vry om dit te doen – solank die drakrag van die grond dit toelaat.”
Mbhense meen die uitspraak kan help om grondeise in die algemeen vinniger af te handel.
“In ’n hele aantal grondeise baklei die Departement van Landelike Ontwikkeling en Grondsake oor die koopprys. Die departement weet nou wat om te doen.”