‘Nuwe toetreders moet finansiering kry’

FINANSIERING vir nuwe toetreders tot die landboubedryf moet ’n groot voorrangsaak vir die georganiseerde landbou wees, meen dr. Edwin Hertzog, een van Suid-Afrika se bekendste sakeleiers.

“Ek dink die landbou is werklik belangrik vir die opheffing van gemeenskappe en werkskepping in Suid-Afrika. Om ’n boerdery of ’n onderneming te begin, het jy kapitaal nodig, maar ons almal weet die wêreld staan op sy kop wat dit betref. Wanneer jy geld die nodigste het en wanneer die grootste probleme en risiko’s jou in die gesig staar, wil niemand vir jou geld leen nie. Maar as jy eendag suksesvol is, dan val almal oor hul voete om vir jou geld te leen,” het Hertzog, die stigter en nie-uitvoerende voorsitter van MediClinic Internasionaal en eienaar van ’n melkplaas in die Suid-Kaap, op Agri Wes-Kaap se kongres op Goudini gesê.

“As ’n mens iets wil begin waar die risiko hoog is, dan moet jy gewoonlik staat maak op ‘fools, family and friends’ om vir jou geld te leen,” het hy een van sy seuns, wat by waagkapitaal betrokke is, aangehaal.

MediClinic is in 1986 teen ’n waarde van R170 miljoen genoteer. Die familie-onderneming Remgro, waar Hertzog destyds aangesluit het, was bereid om R85 miljoen daarin te belê.

“So my geld om MediClinic te begin het ook deur ’n familie-

verbintenis gekom. Dit gebeur natuurlik in die landbouwêreld ook, maar as ons nuwe toetreders wil hê, moet ons entrepreneurs en ander finansiering as ‘fools, family and friends’ kry.”

Hertzog meen dis ’n goeie inisiatief vir Agri Wes-Kaap om ’n fonds daarvoor op die been te bring. “Finansiering bly een van die belangrikste aspekte om in die landbou aan te roer.”

GELEENTHEDE EN GROEI

Volgens Hertzog is daar nie “goue reëls” om goeie geleenthede raak te sien nie. “Al wat ’n mens kan sê, is: Jy moet maar op jou tone bly. Dit help natuurlik nie jy sien net die geleentheid

raak nie, jy moet dit benut ook.”

Wanneer ’n boer eers sukses bereik het, is die volgende probleem om te groei.

“Jy moet besluit of jy wil groei in jou kernbesigheid of in verwante ondernemings. Onthou, dít wat vir jou na die aantreklikste of maklikste manier lyk om nóg geld te maak, lyk waarskynlik vir ander boere ook so. Daar waar die meeste heuning geskep kan word, kan jy die meeste bye verwag.”

Hertzog besit Rietvallei, ’n melkplaas van 1 934 ha aan die voet van die Langeberge naby Suurbraak in die Suid-Kaap al sowat 20 jaar. Daar word elke dag 900 Jersey-koeie gemelk.

–

‘As ’n mens iets wil begin waar die risiko hoog is, dan moet jy staat maak op

om vir jou geld te leen.’