SÓ DOEN ONS BESIGHEID IN AFRIKA — CHOPPIES
SUID-AFRIKA is ’n uitsondering op die Afrika-kontinent. Die uitdagings buite die land se grense is dikwels iets wat plaaslike besighede miskyk as hulle in die res van Afrika sake wil doen. Só het mnr. Ram Ottapathu, uitvoerende hoof van die Choppies-kleinhandelgroep, op die onlangse Produkbemarkingsvereniging (PMA) se Fresh Connections-konferensie in Pretoria gesê.
“Die beskikbaarheid van vars produkte is ’n enorme probleem in Afrika, en boonop is die logistieke infrastruktuur totaal onderontwikkel. In die ganse Botswana is die grootste koelkamergerief ’n aanleg van 6 000 m2 in Gaborone. By Choppies sien ons hierdie uitdagings as ons grootste geleentheid.
“Vyf jaar gelede het ons produkte by ’n kleinboer in Zambië gekoop en dit was duidelik dat dié boer op gehalte toegespits was. Hy het oorgenoeg grond tot sy beskikking gehad, maar nie toegang tot produksiekapitaal gehad nie. Hy het ons om hulp genader om sy bedrywighede uit te brei.
“Ons het vir hom ’n lening van 10 000 pula gegee en die logistieke probleme uit sy hande geneem. Vandag is hy een van ons grootste verskaffers en ’n suksesvolle, gevestigde kommersiële boer met ’n produksielening van 15 miljoen pula by kommersiële banke, want hulle sien hy bestuur ’n gesonde besigheid. Dit kom dus neer op vennootskappe en vertroue.
“Ons het ’n paar bloutjies geloop en op sommige plekke geld verloor, maar dit is deel van die lesse wat ons moes leer oor hoe om in Afrika besigheid te doen,” sê Ottapathu.
INLIGTING
wat na Afrika-lande ingevoer word. Beplanning en prysbepaling is dus ’n uitdaging.
“In Botswana word slegs 30% van die aartappels en 40% van die tamaties wat daar verbruik word, plaaslik gelewer. Dieselfde neiging geld vir Zambië en Zimbabwe en vele ander Afrika-lande.
“Indien daar voldoende inligting beskikbaar is, kan hierdie plaaslike gemeenskappe daarby baat aangesien hierdie tipe inligting kan bewys dat plaaslike kommersiële produksie lewensvatbaar is.
“Boonop kan suksesvolle boerderye die werkloosheidprobleem in die landelike gemeenskappe aanpak, wat lei tot groeiende plaaslike ekonomieë.
“As ’n kleinhandelaar in Afrika sien ons dit as ons verantwoordelikheid om hierdie tipe ekonomiese groei deur middel van die landbou te ondersteun en te help ontwikkel, want dit is ons grootste geleentheid.”
Volgens mnr. Jaco Oosthuizen, besturende direkteur van die RSA-groep, is die Mooketsi-mark ’n goeie model wat die probleem van gebrekkige markinligting in Afrika kan aanpak.
“Hierdie mark stel daagliks die beste prys vir verskeie produkte vas, bring die koper en verkoper op ’n goedkoop manier bymekaar en kan daaglikse verkoopsyfers met die druk van ’n knoppie beskikbaar maak.
“So, buiten dat dit vir die plaaslike boere ’n platform vir handel skep wat maklik toeganklik is, samel dit ook waardevolle inligting akkuraat in – die tipe inligting wat Ottapathu verlang .” –