Bedryf moet in rat kom vir nuwe markte
Wanneer daar oor aantreklike markte vir die volgende tien jaar gepraat word, wys die kompas heel duidelik oos. Daar sal egter ’n plan beraam moet word om te verseker die plaaslike vrugtebedryf bly mededingend sodat hierdie potensiaal kan ontgin word.
Om mededingend te bly oor die volgende dekade sal die vrugtebedryf sy sokkies moet optrek om te vernuwe, nuwe uitvoerstrategieë te ontwikkel en produktiwiteit te verbeter. “Die uitvoerwaarde van appels, pere, perskes, pruime en appelkose uit Suid-Afrika het van R33,3 miljard sedert 2001 tot R164,8 miljard verlede jaar gegroei. Dit kom neer op ’n jaarlikse groeikoers van 12,1%,” lui die Buro vir Voedsel- en Landboubeleid (BFAP) se vooruitskouingsverslag vir die tydperk tot 2025.
Die wêreldwye ekonomiese krisis van 2007-’08, ’n sterker rand en streng tegniese en omgewingstandaarde het egter ’n demper op die uitvoerwaarde geplaas en verskeie tradisionele markte het hul glans verloor terwyl nuwe markte – veral in Asië, die Midde-Ooste en Afrika – ál blinker skyn ( GRAFIEK 1 ).
Daar is dus geen twyfel oor die markgeleenthede nie, maar onvriendelike tariewe beperk Suid-Afrikaanse vrugte se potensiaal in sommige markte – die land het byvoorbeeld nie voorkeurmarktoegang tot verskeie Asiatiese markte nie.
“Verskeie mededingers, soos Chili, Peru, Nieu-Seeland en Australië, het reeds onderhandel vir voorkeurtariewe in belangrike Asiatiese markte,” lui die verslag.
Me. Tracy Davids, die BFAP se koördineerder vir bedryfsvlakontleding, sê in party van die toekomstige belangrike markte betaal die tafeldruifbedryf tariewe van 13% tot 45%, terwyl mededingers tariefvrye toegang het.
“Ons sien dieselfde ding by appels. Suid-Afrika se tariewe beloop 10%, 20%, maar Nieu-Seeland en Chili geniet tariefvrye toegang. Dis beslis ’n gebied waar ons KORTOM
■ Die uitvoerwaarde van steenvrugte het sedert 2001 jaarliks met 12,1% gegroei. Om veral in die Ooste mededingend te bly, sal die mark moet vernuwe en veral kyk na die herbedinging van tariefvrye toegang. Tegniese doeltreffendheid, beplanning en vernuwende bestuur gaan deurslaggewend wees vir die vooruitgang in die bedryf. Die plaaslike appelbedryf vat ’n hap van sowat 5% uit die wêreldmark (in 2001 was dit 2,6%). Die BFAP het met die hulp van die internasionale sentrum vir handel (ITC) se markaantreklikheidsindeks (MAI) gaan naspeur waar die volgende dekade se geleenthede lê.
Volgens die BFAP is die Verenigde Arabiese Emirate (VAE), Saoedi-Arabië, Maleisië, Brittanje en Indië die markte met die meeste potensiaal vir die Suid-Afrikaanse appelbedryf.
“Suid-Afrika is reeds deel van die meerderheid van hierdie groeiende markte,” lui die verslag.
Nog markte wat die bedryf se aandag behoort te trek, is Singapoer, Katar en Nederland. Nader aan die huis toon Afrika se Djiboeti en Nigerië onontginde markplek.
Davids sê hoewel uitvoer na die VAE die afgelope paar jaar met meer as 20% gegroei het, gaan net 5% van die uitvoer na die Midde-Ooste, wat deur die indeks as ’n aantreklike mark uitgewys is. Sowat 48% van appeluitvoer gaan na Afrika.
Wat voorkeurtariewe betref, word Suid-Afrika egter deur Nieu-Seeland (in China en Taiwan) en Chili (in China) geklop.
PERE
Wat pere betref, het die plaaslike bedryf ook lekker gegroei op die wêreldfront – van ’n aandeel van 2,7% in 2001 tot 6,9% verlede jaar. Dis veral danksy goeie prestasie in die Asiatiese en Midde-Oosterse markte, wat die afgelope vyf jaar onderskeidelik met 9,6% en 8,8% per jaar gegroei het. Die Suid-Afrikaanse peer-