Versigtig met oorstaansaad, maan kenners
BOERE waag ’n kans as hulle sojaboonsaad wat ’n jaar in die skuur gelê het, plant sonder om eers die ontkiemingsvermoë daarvan te toets.
Dit was mnr. Willem Engelbrecht, bestuurder van landboukundige gewasse by Klein Karoo Saad, se waarskuwing op ’n sojawerkgroepvergadering van die Proteïennavorsingstigting (PNS) in Pretoria.
Hy het boere aangeraai om hul saadmaatskappye te kontak om oorstaansaad te laat toets. Hy het gesê drie van sy maatskappy se vier kultivars is reeds uitverkoop.
Engelbrecht het gereageer op mnr. Jannie Botma, ’n Vrystaatse boer, wat in sy eie peiling onder saadverteenwoordigers in die omgewing van Kroonstad, Bothaville en Wesselsbron gevind het daar was ’n 50% afname in saadverkope. Botma het gesê ten spyte van ’n oplewing vroeg in Oktober was hy ook bewus van baie boere wat verlede jaar saad gekoop het wat hulle nie kon plant nie.
Hy glo as dit goed reën, sal dit boere in hierdie gebied terug kan plaas waar hulle in 2012 was. “As die mielieprys bly daal, sal meer boere hulle tot sojabone wend.”
ENIGE SAAD
Mnr. Andries Theron, ondervoorsitter van Graan SA, het gesê ’n boer wat nie geld het nie, gaan enige saad plant wat hy het. “Dit is die werklikheid, maar ek glo ook dit is beter om die ontkiemingsvermoë te laat toets.
“Ek glo boere besef pryse is onder druk en sal Die Proteïennavorsingstigting is bekommerd dat boere sojasaad wat hulle verlede jaar aangekoop het, dié seisoen gaan plant, wat onvoorspelbare ontkieming tot gevolg kan hê. daarom nie net wit mielies plant nie. Daarom glo ek ons gaan ’n toename in sojaproduksie sien – veral in Noordwes,” sê hy.
Prof. Ferdi Meyer, direkteur van die Buro vir Voedsel- en Landboubeleid (BFAP), sê die projeksie vir sojaboonaanplantings is 720 000 ha, met veral groter aanplantings in die Vrystaat en Mpumalanga.
In Noordwes, waar sojaboonproduksie in die afgelope seisoen met 38 000 ton afgeneem het, verskil boere oor die plantverwagtinge. “As dit vroeg reën, plant almal grondbone, as dit normaal reën, mielies, dan sojabone en ten einde laaste sonneblomme en droëbone,” sê mnr. Arno van Vuuren, bestuurder van landboubestuursdiente by NWK.
FINANSIERING KWEL
Meyer meen finansiering is hierdie nuwe seisoen ’n groot probleem, veral in Noordwes, waar die druk al vier jaar oplaai.
“Uit gesprekke met banke lyk dit of 8-10% van boere dit nie gaan maak nie, maar daar sal steeds op die grond geboer word. Die eenhede sal net groter word en die boere minder.”
Die PNS bly optimisties oor die toekoms van sojabone. “Ons glo daar gaan in die nuwe seisoen meer as 700 000 ha sojabone aangeplant word, wat ’n nuwe rekord-oppervlakte sal verteenwoordig,” het mnr. Gerhard Scholtemeijer, voorsitter van die PNS, gesê.
Daar is in die afgelope seisoen 184 000 ha minder sojabone aangeplant. Daarvan het die Vrystaat 131 000 ha ingeboet, maar Mpumalanga het ondanks die weersomstandighede die meeste sojabone ooit gelewer (408 000 ton) op naastenby dieselfde oppervlakte. –
‘Ek glo boere besef pryse is onder druk en sal daarom nie net wit mielies plant nie. Daarom glo ek ons gaan ’n toename in sojaproduksie sien – veral in Noordwes.’