BEREKEN KUNSMIS-SOM SÓ
Mielieboere wie se finansiële reserwes deur die droogte getap is, moet vanjaar hul somme ekstra versigtig maak. ’n Akkerboukundige gee raad oor bemestingsbesluite.
Kunsmis is steeds ’n saaiboer se grootste enkele produksie-uitgawe, maar ook die een wat die grootste opbrengs op belegging in jou oes lewer, sê mnr. Johann Mostert, agronoom en bemestingkundige van Profert op Malmesbury.
Die vraag op almal se gemoed is of dit moontlik is om bogemiddelde opbrengste en inkomste met laer besteding aan bemesting te handhaaf.
BEREKEN SPAARRESERWES
Wanneer jy ernstig na die besnoeiing van bemestingsproduksiekoste moet kyk, is dit belangrik om uit opgeboude voedingstofreserwes in die grond voordeel te trek, sê hy.
Grondontledings van individuele lande is in hierdie geval die beste riglyn. As die ontledings wys dat die vlak van fosfor (P) en kalium (K) hoog is, is daar weinig kans dat die normale seisoenale toediening van dié voedingstowwe ’n ekonomiese reaksie gaan oplewer, sê hy.
Hy waarsku nogtans as ’n mens wel besluit om hierdie toedienings in te kort, jy dit as ’n eenmalige maatreël moet beskou. In die toekoms sal toedienings weer gedoen moet word om tekorte en gevolglike verliese te verhoed.
Om die potensiële stikstofkrediete vanaf vorige gewasse en ’n vorige produksiejaar se lae reënval te bereken, bly ’n moeilike som, sê hy. Dit moet nogtans in gedagte gehou word wanneer jy op die mees ekonomiese stikstoftoediening besluit.
’n Belangrike stuk gereedskap om oorgedraagde grond-stikstof vanaf die vorige produksiejaar te meet, is die ontleding vir grond-nitrate. Dié ontleding is veral nuttig as die vorige jaar se opbrengste aan die lae kant was en droë grondtoestande dit opgevolg het, soos wat nou in Suid-Afrika se sentrale dele ervaar word.
TYDSBEREKENING VAN BOBEMESTING
Johann sê die kans dat toegediende stikstof in die groeityd uit die wortelprofiel loog, moet tot die minimum beperk word.
Die besluit oor bobemesting bly egter ’n dobbelspel omdat grondtoestande ’n groot bepalende faktor is. “Navorsingsdata is beskikbaar om te bereken hoeveel stikstof per 100 mm reënval toegedien moet word ten einde verliese te voorkom. Wat egter ook in gedagte gehou moet word, is dat die meeste van die nuwe kultivars met ’n hoë opbrengs ook ’n groter stikstofbehoefte het. As jy te min stikstof gee, kan hul volle genetiese opbrengspotensiaal nie benut word nie.”
PLASING VAN VOEDING
Trek ook voordeel uit die gebruik van planters wat kunsmis baie akkuraat plaas, is Johann se raad. Die presisieplasing van veral P en K hou besliste voordele in en kan tot besparings bydra, sê hy.
Hy waarsku egter dat ’n ekonomiese besluit op kort termyn om P en K in die wortelsone te bandplaas teen ’n vlak wat laer is as waarteen die gewas P en K uit die grond verwyder, net oorweeg moet word as ontledings wys dat die P- en K-vlak in die grond voldoende is. Sodra ekonomiese toestande in die toekoms verbeter, moet P en K weer aangevul word.
BENUT DIE JONGSTE TEGNOLOGIE
Nitrifikasie- en urease-inhibeerders kan toegedien word om die omskakeling van stikstof (N) na nitrate in die grond stadiger te laat plaasvind. Dit is egter tans ’n duur opsie by mielieproduksie, sê Johann.
“Dit bly baie moeilik om toestande te voorspel waarin hierdie middels ekonomiese voordele kan inhou. Die gebruik van biostimulante, en veral middels wat die grond se biologiese aktiwiteit verhoog om N-verliese te beperk, is dalk ’n ekonomieser oorweging,” meen hy.
’n Goeie voorbeeld is ureum wat in korrelvorm met ’n biostimulant gekombineer is. Dit kan biologiese aktiwiteit bevorder om die doeltreffendheid van voedingstofopname en -benutting deur die plant te verhoog.
Die toediening van humate op hul eie het dieselfde uitwerking, maar verg ’n ekstra toediening.
Bioflavenoïedes is ’n nuwegeslag-biostimulant wat die plant se energievlakke kan verhoog en gevolglik voedingstowwe en plantgesondheid, veral in strestoestande, kan bevoordeel.
BESLUITLANDVIRLAND
Uiteindelik moet ’n boer hom deur grondontledings laat lei voordat hy ekonomiese besluite oor kunsmistoediening neem, meen Johann. “As die P in die grond baie laag is, is die plant se opgebergde energievlakke ook laer, wat op sy beurt tot ’n verlaagde opname van N, P en K lei. In gevalle waar die aanbevole vlakke van P en K nie bekostig kan word nie, kan dit wel raadsaam wees om P en K teen laer peile te bandplaas.”
Hy maan voorts dat die toekenning van die bemestingbegroting op ’n individuele grondslag per land gedoen moet word. “Lande met ’n hoë potensiaal moet anders benader word as lande met swakker grondtipes en waarvan die fisiese potensiaal beperk is. Historiese landrekords is belangrik om die ekonomiese gelykspeelpunt van elke land vooraf te bereken.”
Die doel van ’n geheel-plaasontleding is om te verseker dat lande wat deurlopend winsgewende oeste lewer, die nodige voedingstowwe kry om normale produksie- en inkomstevlakke vol te hou, sê Johann.
Hy voeg by dat die meeste bemestingaanbevelings op opbrengsdoelwitte gegrond is. Maak dus seker dat jy realistiese doelwitte stel deur na historiese opbrengsdata te kyk – in stres- én normale toestande.
Bemestingaanbevelings moet ook gegrond wees op die jongste navorsingsinligting wat beskikbaar is.
“Navorsing oor grond en grondontledingsmetodes is dinamies. Ons kan ons nie verlaat op verouderde ideologieë uit die vorige eeu nie,” sê Johann.
Daarby is kultivaraanbevelings vir verskillende geografiese gebiede ook baie belangrik. “Persoonlike voorkeure behoort nie ’n rol te speel nie.”
OPTIMALE BENUTTING BELANGRIKER AS OOIT TEVORE
Wanneer geld beperk en mieliepryse betreklik laag is, is dit noodsaaklik dat toegediende plantvoeding optimaal benut word, sê Johann. Dít is net moontlik as ingeligte besluite geneem word.
“Die byhou van grondontledingsdata, die identifisering van lande of dele van lande wat die mees ekonomiese opbrengste lewer en die beste bestuurspraktyke gegrond op gesonde wetenskaplike beginsels, sal sukses verseker.” – NAVRAE: Mnr. Johann Mostert, e-pos: johannesalbertusmostert@gmail.com, tel. 022 482 2371 082 458 4742.