AUSSIES VEG TEEN GENOOM-PATENT
Die Australiese beesbedryf kom in opstand teen twee Amerikaanse maatskappye ná wat wyd as die onregmatige patentering van die beesgenoom beskou word.
Die bedryfsorganisasie Meat & Livestock Australia (MLA) het sy geveg hof toe geneem nadat die Australiese patentekantoor die maatskappye Cargill USA en Branhaven se aansoek om ’n genomiese seleksiemetode te patenteer, toegestaan het.
MLA beskou Cargill en Branhaven se aansoek as ’n poging om algemene ontdekkings oor die natuur in beesnavorsing te patenteer, boonop “met ’n patent wat só wyd strek dat dit genomiese seleksie vir alle produksieeienskappe raak”.
Die organisasie se appèl teen die toestaan van dié patentreg aan Cargill en Branhaven sal volgende jaar in die Australiese federale hof aangehoor word.
MLA meen die Cargill-Branhaven-patent kan gevolge inhou vir die gebruik van die meeste DNS-toetse in die bedryf.
“Cargill USA en Branhaven het net ’n hand vol kommersiële operateurs die lisensie gegee om daardie dienste te verskaf, met die gepaardgaande betaling van hereregte,” sê mnr. Richard Norton, besturende direkteur van MLA.
MLA is bevrees dat die toestaan van hierdie patent minstens die bedryf se navorsing oor die natuurlike genetiese samestelling van beeste en nasionale genetiese verbeteringsprogramme gaan ontmoedig en in die wiele ry.
Dit kan betekenisvolle finansiële implikasies vir navorsingsagentskappe en die bedryf inhou, sê Norton.
MLA staan ook ’n soortgelyke genomiese patentaansoek teen, wat deur die maatskappy Agriculture Victoria Services, ’n filiaal van die Victoria-staatsregering, ingedien is.
Hoewel nog geen soortgelyke patentaansoek in Suid-Afrika ingedien is nie, kan dit die plaaslike bedryf benadeel as dit beteken dat genomiese inligting en toetse skielik weens hereregte heelwat duurder of nie meer vrylik beskikbaar is nie.
Navorsers is bekommerd dat hierdie soort patenteringpogings ook na ander sektore in lewendehawe-navorsing kan oorspoel.
Prof. Rob Banks, een van Australië se bekendste veekundiges, het in sy reaksie gesê hy is verstom dat ’n private maatskappy die regte toegestaan kan word vir gene wat al sedert die jare tagtig in die openbare domein is.
“Dit is geheel en al onverdedigbaar,” het hy aan die ABCnuusdiens gesê.
“Mense wat oor die wêreld heen met skape, beeste en ander lewende hawe werk, gebruik ’n metode wat teen 2001 se kant gepubliseer is, en waarin DNS-inligting gebruik word om bestaande genetiese verbeteringstelsels te steun. Nou maak die een of ander maatskappy hierop aanspraak.
“Dit is werklik moeilik om te verstaan hoe die patentreg toegestaan kon word,” het hy gesê.