Topteelmateriaal in die Wynland
In die Devonvallei staan ’n Boranboer voornemende kopers by met alles wat nodig om ’n suksesvolle stoetery op te bou: Diere met die gewenste balans en voorkoms, die moeder en vader se geskiedenis en seldsame bloedlyne.
Die Boran is ’n geharde beesras met voortreflike eienskappe, ideaal vir die uitdagings van Afrika. Danksy die lae onderhoud en die vermoë om gemaklik en ekstensief met dié beeste te boer, bied hierdie ras talle opsies aan die beesboer. Dít, glo mnr. Tom Breytenbach, is wat die Boran so ’n besonderse ras maak op sy plaas, Brenaissance, naby Stellenbosch.
“Hulle sê die Boran is ‘God se geskenk aan beesboere’. Dit is presies my ondervinding.”
Tom het ’n pad met die Borane begin stap nadat hy die plaas Brenaissance en omliggende grond in die Devonvallei net buite Stellenbosch gekoop het.
“Ons filosofie is om so volhoubaar moontlik te boer. Ons wou die grond, wat jare lank met kunsmis, insek- en onkruiddoders gepeper was, weer tot sy gesonde toestand herstel. Diere wat intensief op jou grond wei, is die enigste antwoord daarvoor.”
Boonop het Tom en sy vrou, Hayley, besluit om die boerdery op Brenaissance te diversifiseer. Terwyl hy na die ideale beesras vir sy plaas gesoek het, het Tom toevallig ’n Boranveiling saam met ’n vriend bygewoon.
“Daar was dadelik ’n konneksie met die diere. Hul ongelooflike estetiese trekkrag het my dadelik laat besluit om met dié majestueuse diere te boer. Die verskeidenheid binne die beesras was ook opmerklik.
“Die Boran is vir ons ’n leefstyldier. Ons praat hier van stoetdiere met die allerbeste genetiese eienskappe. Op Brenaissance is ons hooffokus dat iets óf die heel beste moet wees óf glad nie daar moet wees nie.”
TOPTEELMATERIAAL
In sy soeke na teelmateriaal van topgehalte het Tom Suid-Afrika deurkruis en by meer as 40 verskillende telers aangeklop. Sy Boranstoetery bied gevolglik gehalte én verskeidenheid aan voornemende kopers.
“Ons bied ’n kombinasie van voordele aan die koper: Hoe die diere lyk, die balans, die volledige geskiedenis van die moeder en die vader, hul produksiegeskiedenis, asook die seldsaamheid van die bloedlyn. Dit is alles faktore wat jy in ag moet neem om ’n sukses van jou stoetery te maak,” sê Tom.
“Ons het reeds al die huiswerk gedoen en die skoolgeld betaal. As jy nuut in die bedryf is en nie dinge ken nie, sal ek aanbeveel dat jy op hierdie manier te werk gaan: Kies ’n teler wat jy vertrou en in wie jy glo, en wat ’n tipe bees teel waarvan jy hou. Om op ’n veiling te koop is ’n hoë risiko.
“Brenaissance se stoetery bied ’n verskei- denheid diere met al die goeie kenmerke en bloedlyne wat die Boranmark aan jou kan bied. Jy kan hulle dus paar en opteel na die kenmerke wat jy verkies.”
UNIEKE PAKKET
Tom sê daar is nog baie veld te wen vir Boranboerdery in die Wes-Kaap, veral in die wyngebiede met kleiner plase.
“Vir leefstylboere is die potensiaal van die Boranbeesras soos ’n geskenk wat wag om oopgemaak te word, en een wat elke dag vir jou iets teruggee.”
Met Tom se sakemodel en die gehalte diere in sy stoetery bied hy aan boere met minder grond die geleentheid om volhoubaar en winsgewend te boer. Hy verkies om ’n pakket van vyf tot tien verse aan nuwe telers te bied, saam met toegang tot teelmateriaal uit sy topkudde vir verdere teling.
“Wanneer ’n boer net hierdie klein getal diere het, is dit nie winsgewend om ook ’n bul van topgehalte aan te hou nie. Brenaissance bied dus ’n verdere diens aan die koper deur eksklusiewe teelmateriaal te verskaf.”
Hy bied ook dienste, soos raadgewing ten opsigte van teling en hulp tydens kunsmatige inseminasie. “Saam met ons geriewe vir kunsmatige inseminasie help ons boere ook om hul vroulike diere te sinchroniseer sodat die aankoper se verse of koeie by topbulle dragtig raak om ’n nageslag te lewer volgens die kenmerke wat hy verkies.”
Verder vertrou Tom hierdie beesras só dat hy ook die opsie bied om die nageslag van hierdie diere, waar die regte teelprogram gevolg is, by die boere terug te koop indien nodig. Só kan die leefstylboer met Borane boer sonder die administratiewe hoofbrekens van byvoorbeeld voorbereidings vir veilings.