BETER VOORUITSIGTE VIR SA MIELIES
Dit is nog te vroeg om ’n finale oes- en prysrigting te bepaal, maar die hoop is groot dat die komende bemarkingsjaar tot laer voedselinflasie en ’n herstel in die winsgewendheid van landboubedrywe sal lei.
OPTIMISME oor gunstige weervooruitsigte het in die tweede en derde week van Januarie die oorhand gekry. Dit het daartoe gelei dat nuweseisoen-mieliepryse gedaal het om teen die derde week van Januarie op vlakke te verhandel wat die totale produksiekoste van mielies begin ewenaar.
Produsenteweerstand begin in ’n groot mate intree sodra pryse hierdie vlakke bereik. Dit is te vroeg in die produksiejaar om die finale oes se randwaarde in die silo te bepaal, en opvolgreën is in groot dele van die land nodig. Produsente sal dus geleenthede benut as pryse styg. Dit sluit in: ’n Toename in onsekerheid oor opvolgreën in Februarie. Grondvog in dele van die produksiegebiede is nog nie voldoende aangevul nie. ’n Onverwagte verswakking in die wisselkoers. Aanduidings dat die invoerteiken van 2,7 miljoen ton mielies teen die einde van April nie behaal gaan word nie, kan pryse ondersteun. Te lae plaaslike pryse in Maart kan lei tot ’n verlaagde invoertempo en minder invoer. Die voorkoms van vroeë ryp en gevolglike opbrengsskade.
PRYSE
Pryse kan onder druk kom indien die volgende gebeur: Die voorlopige oppervlakteskatting op 26 Januarie toon dat aanplantings 2,6 miljoen hektaar kan oorskry. Die hersiene oppervlakteskatting en eerste produksieskatting op 28 Februarie daarop dui dat die aangeplante oppervlakte 2,6 miljoen hektaar of meer beloop en die gemiddelde nasionale mielie-opbrengs 4,6 ton/ha of meer kan wees. Daar aanduidings is dat ’n surplus mielies verbou kan word. Dan kan pryse na uitvoerpariteit daal wat so laag soos R1 850/ton vir geel mielies kan wees. Witmielie-uitvoerpariteit is hoër weens die goeie vraag na Amerikaanse witmielies. Die rand stabieler is en nie deurlopend swakker vertoon nie, maar betreklik goedkoper invoerpryse behaal. Wydverspreide opvolgreën van 25 mm en meer vandeesmaand en totale reënval van 50 mm en meer in Februarie kan tot opbrengsverhogings lei. In dié toestande sal die mielie-invoerbehoefte vir die nuwe bemarkingsjaar deur produksie vervang en ’n surplus mielies verbou word.
OPBRENGS
’n Taamlik konserwatiewe benadering word gevolg, met die aanname dat boere 2,455 miljoen hektaar mielies gaan aanplant en dat die nasionale gemiddelde opbrengs 4,3 ton/ha sal wees. Dit is die gemiddelde van die afgelope vyf jaar se opbrengs. (Opbrengste het oor die laaste vyf jaar van 3,75 ton/ha tot 5,3 ton/ha gewissel.) Dit kan tot ’n mielie- oes van 10,8 miljoen ton lei ( GRAFIEK 1 ).
Met ’n oes van 10,8 miljoen ton moet Suid-Afrika steeds 1,2 miljoen ton mielies invoer om ongeveer 980 000 ton na buurlande te kan uitvoer ( GRAFIEK 2 ). Die invoer van 2,7 miljoen ton mielies sal teen einde April vanjaar ook ’n werklikheid wees.
Indien boere hul aanplantings tot 2,6 miljoen hektaar (+5,6%) uitbrei en ’n opbrengs van 4,6 ton/ha (+5%) bepaal, kan die totale oes 12 miljoen ton beloop. Die invoerbehoefte van 1,2 miljoen ton in die 2017-’18-be- GRAFIEK 1: MIELIE-OPBRENGS GRAFIEK 2: SA MIELIEPRODUKSIE, -VERBRUIK, -UITVOER, -PRYS GRAFIEK 3: REËNVALVERGELYKING VIR OKTOBER TOT DESEMBER markingsjaar word dan deur produksie ondervang en pryse kan onder druk kom. Indien ’n surplus mielies verbou word, kan uitvoer begin plaasvind.
Danksy meer reën ( GRAFIEK 3 ) lyk dit tot dusver of die bemarkingsjaar 2017-’18 groot belofte vir produsente, die maalbedryf, veevoervervaardigers en die intensiewe veebedrywe inhou vergeleke met die vorige bemarkingsjaar.
Mnr. Wessel Lemmer is ’n senior ekonoom by Absa-Agribesigheid.