‘REHABILITEER DROË VELD MET BUFFERS’
Maatskappye wat nie-hernieubare bronne, soos uraan, gas, klippe, gips of diamante, in die Karoo myn, moet ook verplig word om die historiese skade wat veeboerdery veroorsaak het, te versag deur grond rondom hul myne te koop en as ’n buffer in stand te hou.
Só skryf drr. Sue Milton en Richard Dean van Renu Karoo in hul artikel “Repairing compound damage in arid ecosystems – challenges and controversies” in Transactions of the Royal Society of South Africa.
“In die rehabilitasietydperk van twee dekades moet vee van die buffer weggehou, gronderosiewerke gebou, indringerplante verwyder en die sade van verlore smaaklike spesies teruggebring word,” skryf hulle.
“Veld in die buffer wat in ’n goeie toestand is, sal nie net koolstof vaslê nie, maar ook as beskerming vir plante en diere en as saadbank funksioneer. Dit sal die herstel van plantegroei en dierelewe moontlik maak nadat myne of ontginning gestaak is.”
Hulle stel voor die buffers moet minstens 2 000 ha in die droogste dele van die Karoo wees sodat dit lewensvatbare bevolkings van die belangrikste diersoorte kan onderhou.
Sue en Richard glo ’n aansienlike belegging in die rehabilitasie van droë gebiede is nodig om unieke ekostelsels te bewaar, iets vir die nageslag na te laat en by te bly met die eise van ’n snelgroeiende bevolking.
Deesdae word veranderinge in die droë gebiede veroorsaak deur mynbedrywighede en infrastruktuur om energiebronne, soos son, wind en skaliegas, te ontgin. Die gepaardgaande padboubedrywighede, verwydering van plante, grondverdigting, onttrekking van water en besoedeling veroorsaak dikwels skade. Al word die rehabilitasie van komplekse ekostelsels in die droë gebiede deur droogte en onvoorspelbare reënval aan bande gelê, móét ekologies en sosiaal aanvaarbare maniere gevind word om dit te doen.
Hoewel die Sukkulente en Nama-Karoo betreklik onproduktiewe ekostelsels is, word ’n derde van die wêreld se sukkulente in die Sukkulente Karoo aangetref, terwyl 40% van die gebied se plante endemies aan die gebied is en die plantegroei as bedreig geklassifiseer word. Dié gebiede, wat sowat ’n derde van die oppervlakte van Suid-Afrika en Namibië beslaan, is merkbaar verander deur veeboerdery, windpompe en veesuipings, grens- en kampheinings en bestaansaaiboerdery.
Die passiewe herstel van plantegroei ná oorbeweiding, ploeg, die uitroeiing van indringerplante en ander vorme van agteruitgang vind dikwels nie in ’n menseleeftyd plaas nie.
Die rede daarvoor, verduidelik hulle, is die baie spesifieke sameloop van omstandighede wat nodig is om dié plante te laat blom, saadskiet, ontkiem én die plantjies se oorlewing te verseker, die verlies aan saadbanke en veranderinge aan die omgewing ten opsigte van skadu en waterindringing. – AMELIA GENIS