R2 miljard nodig vir voedselsekerheid
STAATSPROGRAMME teen voedselonsekerheid in SuidAfrika is met sowat R2 miljard onderbegroot, luidens ’n verslag van die Tesourie.
Die studie het bevind te min is begroot vir inisiatiewe soos skoolvoedingskemas, steunprogramme vir klein- en opkomende boere en herkapitalisering om werklik effektief te wees.
Ofskoon Suid-Afrika as ’n land met voedselsekerheid beskou word, is sowat 14,1 miljoen (26%) landsburgers blootgestel aan honger en wanvoeding.
Die Parlement se portefeuljekomitees vir landbou, bosbou en visserye en vir gesondheid, sowel as die gekose komitee vir grond en minerale hulpbronne, het ’n gesamentlike verslag daaroor by die Parlement ingedien.
Volgens mnr. Bonga Msomi, waarnemende adjunkdirekteurgeneraal van voedselsekerheid by die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye, het KwaZulu-Natal die meeste mense (3,48 miljoen of 33% van die provinsie se bevolking) met onvoldoende toegang tot voedsel. Dit word gevolg deur die Oos-Kaap met 2,23 miljoen (33,6%) van die mense daar, en Gauteng met 2 miljoen (15,8%) van sy bevolking van 13 miljoen. In Noordwes het 43,7% van die bevolking, oftewel 1,6 miljoen mense, nie voedselsekerheid nie.
REDES
Die verslag lys redes vir voedselonsekerheid as hoë kospryse, ’n afname in plaaslike kosproduksie, stygende insetkoste, beleggingsonttrekking in die landbou, mededingende gebruik van landbougrond deur ander bedrywe, klimaatsverandering, infrastruktuur en die feit dat 80% van die land se kos deur 100 boerderybedrywighede geproduseer word.
Mnr. Thulani Masilela van die departement van monitering en evaluering in die Presidensie, sê ’n radikale hersiening van die bestaande projekte vir voedselsekerheid word beoog om ’n enkele nasionale landbou-ondersteuningsprogram ingestel te kry.
Die raad moet toesien dat die beleid, wetgewing en programme van verskillende belanghebbende departemente met mekaar ooreenstem.
Mnr. Mortimer Mannya, voormalige direkteur-generaal by die Departement van Landbou, sê die nasionale plan vir voedselen voedingsekerheid vir 2017 tot 2022 is amper gereed.
Die Kabinet het reeds in 2013 die beleid daarvoor goedgekeur.
Vergeleke met vyf soortgelyke ontwikkelende lande het SuidAfrika nog nie ’n enkele of ’n samehangende strategie, beleid of regulatoriese stelsel om die grondwetlike reg tot voedsel te verwesenlik nie, sê Mannya.
—