Egskeiding en die boerdery

Eienaars van familieboerderye moet die impak verstaan wat egskeiding op die boerdery kan hê en betyds daarvoor beplan. Só kan die skade beperk word.

Ongeveer 96% van alle boerderye in Suid-Afrika is familieboerderye. Egskeiding in die geval van die stigter of eienaar van die familieboerdery of ’n familielid wat in die boerdery werk, kan ’n nadelige uitwerking op die boerdery hê indien dit nie reg hanteer word nie.

Gegewe die persentasie huwelike wat in egskeiding eindig, is die kans goed dat ’n beduidende persentasie van familieboerderye daardeur geraak kan word. Dit is belangrik om die invloed van jou huweliksbedeling op jou persoonlike boedel te verstaan. Jou kinders moet dit ook verstaan vóór hulle trou.

SOORTE HUWELIKE

Mense wat binne gemeenskap van goedere getroud is, besit die bates en laste gelykop, soos dit ontstaan tydens en ná die sluiting van die huwelik. Albei partye het dus ’n onverdeelde aandeel in die gemeenskaplike boedel. Geen formele kontrak is nodig vir die sluiting van ’n huwelik binne gemeenskap van goedere nie.

Mense wat buite gemeenskap van goedere met ’n huweliksvoorwaardekontrak getroud is, besit nie mekaar se bates en laste tydens en ná die sluiting van die huwelik nie.

Mense wat buite gemeenskap van goedere getroud is met die insluiting van die aanwasbedeling, trou ingevolge ’n huweliksvoorwaardekontrak buite gemeenskap van goedere met die uitdruklike insluiting van die aanwasbedeling. Tydens die huwelik deel die gades nie in enige wins, verlies, bates of laste tydens die bestaan van die huwelik nie. By die beëindiging van die huwelik moet die boedel van die gade met die grootste aanwas die boedel van die gade met die kleinste aanwas vergoed met die helfte van die verskil in die bedrag van die toevallings van die groter en kleiner boedel.

MAATREËLS

Hoewel ’n towerformule nie bestaan om ál die moontlike probleme te oorkom wat weens ’n egskeiding kan ontstaan nie, kan ’n paar voorsorgmaatreëls getref word: Die huweliksvoorwaardekontrak is die doeltreffendste manier om die nadelige gevolge van ’n egskeiding te voorkom voor dit ontstaan. Die reëls en regulasies wat sal geld ten aansien van die bates en laste van die betrokke partye, moet duidelik uiteengesit word. Die gade wat nie deel is van die familieboerdery nie, kan moontlik reeds in die huweliksvoorwaardekontrak afstand doen van sy of haar reg in enige belang wat die ander gade in die familieboerdery besit voor die sluiting van die huwelik of wat sy of haar gade moontlik kan ontvang tydens die huwelik. Die aandele of belang in die boerdery word deur ’n trust gehou en nie in die individu se naam nie. Die betrokke familielid in die familieboerdery saam met sy of haar direkte afstammelinge kom in aanmerking as inkomste- en kapitaalbegunstigdes van die trust. Gades wat nie by die boerdery betrokke is nie, kan dalk as diskresionêre inkomstebegunstigdes in aanmerking kom. Maak seker die trustakte bevat die volgende belangrike klousule: “Alle voordele wat ’n begunstigde wat ’n natuurlike persoon is, kragtens hierdie trustakte mag ontvang, is vir alle doeleindes uitgesluit van enige gemeenskap van goed of gemeenskap van wins en verlies. Die aanwasbedeling ingevolge die Wet op Huweliksgoedere (Wet 88 van 1984), of enige soortgelyke bepalings van toepassing op permanente verhoudings of huishoudelike saamblyverhoudings, is nie op enige bevoordeling uit die trust van toepassing nie.” Aandeelhouers- of samewerkingsooreenkomste kan ’n familieboerdery beskerm teen die verkoop en oordrag van eienaarskap van ’n betrokke familielid se aandele of belange in die familieboerdery aan enigiemand anders buite die boerdery. Dit gee die familie of aandeelhouers gewoonlik die eerste reg om aandele terug te koop van die betrokke aandeelhouer wat hom of haar aan die familieboerdery onttrek of van ’n eggenoot of erfgenaam by dood. ’n Weldeurdagte plan sal die familieboerdery en -bates beskerm. Sonder ’n plan kan die hele boerdery lamgelê word. Die eienaars van die familieboerdery se wense en bekommernisse moet ook in alle toepaslike regsdokumente vervat word.