Jou houding is wat tel

MET wát ’n bemoedigende boodskap het die landbou-ekonoom dr. Dirk Strydom van Graan SA nou die dag sy praatjie op Vrystaat Landbou se jongboer-konferensie afgesluit.

Dit was pas nadat die kat-op-’n-warm-plaat-Prez ons immer geknelde land toe uiteindelik in rommelstatus gedompel het. Dirk se boodskap aan die jong boere was: Vergeet van die politieke side shows. Kyk na die ekonomiese vraag en aanbod van die landbou, nie dié van die politici nie. Die sommetjies wys die land en die wêreld het sy boere nodig.

Hy het die storie vertel van hoe hy ’n ruk gelede ’n Poolse boer besoek het wat die vyfde geslag op die gesinsplaas is. Bykans die hele plaas is onder kweekhuise en dit gaan voor die wind. Gegewe Pole se onstuimige geskiedenis was dit vir Dirk nogal eienaardig. Hoe het hul gesin dit reggekry? Maklik, het die boer gesê: Hulle het oor die jare geleer om die bietjie wat hulle kan doen, te doen – én dit goed te doen.

Dirk het twee foto’s gewys van die indrukwekkende Warschau, Pole se hoofstad met sy praalargitektuur. Die eerste foto was van hoe daar ná die hewige bomskade van die Tweede Wêreldoorlog net ruïnes van daardie stad oorgebly het. Die tweede was van hoe sy Ou Stad vandag lyk, heeltemal herbou, Gotiese kerke, neoklassieke paleise en al – glo met dieselfde bakstene as wat in daardie plat geveegde ruïnes was.

Dirk het ook vertel van ’n ander Europese besoek, aan ’n Switser. Dié het hom vanaf die dak van sy gebou oor ’n sprokiestad laat uitkyk en gevra wat sien hy. Vir die Switser het die prentjie ’n storie vertel van min groeigeleenthede wat nog in Europa oor is. In Suid-Afrika, daarenteen, sien die Europeër nog oneindige geleenthede en ruimte vir groei. Maar die Suid-Afrikaners klou vas aan die slegte dinge en gryp nie kanse aan nie, was sy boodskap aan Dirk.

En toe herinner Dirk die jong boere aan ’n aanhaling van daardie eksentrieke en vasberade karakter Jack Sparrow in die fliek Pirates of the Caribbean: “Die probleem is nie die probleem nie. Die probleem is jou houding teenoor die probleem.”

DIE HOOGSTE LOF VIR SA BOERE!

’n Groep van 136 landboujoernaliste uit 32 lande, saam met sowat 25 van hul Suid-Afrikaanse eweknieë, het pas die Internasionale Federasie vir Landboujoernaliste (IFLJ) se kongres in Suid-Afrika bygewoon. Manie se kollegas, wat by die organisering betrokke was, vertel die buitelanders was in vervoering oor die program, besoeke aan Suid-Afrikaanse boere en die land in die algemeen.

Dit was slegs die tweede keer in 40 jaar wat dié internasionale kongres in Afrika aangebied is. Die vorige keer was ook in Suid-Afrika in 2004 en toe was dit ook ’n reuse-sukses.

Vanjaar se tema was “Afrika, dit is tyd”. Die mikpunt daarmee was om te toon wat Suid-Afrika – en die res van Afrika – kan doen om die wêreld teen 2040 te help voed. Afrika het die grond en die hulpmiddele. Sy inwoners en boere is gretig om by te dra.

Op die vyfdaagse besoek in Gauteng en die WesKaap het die joernaliste na van Suid-Afrika se toplandboukenners geluister en hulle het van die land se suksesvolste boere – groot én klein – besoek. Dit sluit

in mnr. Vito Rugani, wortelkoning by Tarlton, die Rossgro-groep by Delmas, die Schoeman-boerdery by Groblersdal, die boerdery van me. Brylyne Chitsunge by Cullinan, Mooigezicht by De Doorns, Van Loveren by Robertson, Laastedrif by Ceres, die Dutoit Agrigroep, ook by Ceres, en verskeie ander.

Teen die einde van die kongres is Suid-Afrika (en sy landbou) staande toegejuig. Vir die Suid-Afrikaners teenwoordig was dit ’n trotse oomblik.

Daar was egter een groot leemte. Amptelike regeringslui het geskitter in hul afwesigheid. Ondanks uitnodigings en die verduideliking dat die groep joernaliste ’n gesamentlike gehoor van meer as 20 miljoen belanghebbendes in die landbou wêreldwyd kan bereik, was daar weinig belangstelling. Nou ja, Manie dink dit is nogal hartseer dat ’n klein groepie joernaliste uit 32 lande binne ses dae die waarde van Suid-Afrikaanse landbou kan raaksien, maar ons politici, staatsdiens en soms ook die man op straat is geneig om Suid-Afrikaners se landbouprestasie te gering te skat.

VAN TESOURIE TOT BOERDERY

Met die politieke en ekonomiese gemors waarin die land hom bevind, is dit verbasend dat een van die mense met seker ván die moeilikste werkposisies die afgelope jaar of wat, nou sy toevlug neem tot boerdery. Lungisa Fuzile, direkteur-generaal van die Tesourie wat bedank het ná die kabinetskommeling waarin Pravin Gordhan as minister vervang is, gaan hom nou vir eers tot sy boerdery wend.

Die joernalis Ferial Haffajee skryf in die Sondagkoerant City

Press dat Fuzile nie net ’n uitstekende amptenaar was nie, maar ook ’n geesdriftige boer. Hy is glo bekend as die “Man van Mqanduli” waar sy die familie steeds op kommunale gronde boer. Deesdae het hy ook ’n plaas op Elliot in die Oos-Kaap.

Wat Manie nogal interessant vind, is dat Fuzile en Gwede Mantashe, sekretaris-generaal van die ANC wat in dieselfde omgewing boer, hulself tot die vrye mark gewend het om hul plase te koop. Só het hulle deel van Landbou

weekblad se statistiek geword wat bevind het dat 17% van alle landbougrond groter as 10 ha wat jaarliks in die ope mark verkoop word, deur swart kopers gekoop word.

Dit is nogal ironies dat miljoene mense net duskant Fuzile en Gwede se grensdraad in die voormalige tuisland Transkei nie private eiendom kan bekom nie. Hulle moet steeds onder die heerskappy van Middeleeuse hoofmanne leef. Nou ja, Fuzile en Gwede het onlangs ’n smakie gekry van hoe dit voel om uitgelewer te wees aan die geite van ’n onverantwoordbare hoofman – die keer net in die Uniegebou!

ZOEMPIE TOT ’N VAL

Nuus van elders in die land is dat Pres. Jacob Zuma wel op plekke tot ’n val gekom het, onder meer in die raadsaal van die Wes-Kaapse departement van landbou by Elsenburg. Sy foto (wat langs dié van Helen Zille gehang het) het op ’n personeelvergadering van die muur afgeval en aan skerwe gespat. Manie verneem vertroulik dat dit net enkele ure ná Zuma se kabinetskommeling was. Die foto is toe maar agter ’n podium in die hoek van die raadsaal neergesit, tussen die glasskerwe en gebreekte raam. ’n Mens wil amper sê: Rommelstatus.

Darryl Jacobs, assistentdirekteur-generaal, hou voet by stuk dat dit net toevallig was en dat almal verbaas was toe Zuma (se foto) tot so ’n dawerend val gekom het.

Die ander foto’s hoog teen die muur (insluitend dié van Alan Winde, minister van ekonomiese geleenthede in die Wes-Kaap, en adjunkpresident Cyril Ramaphosa) het ongestoord bly hang.

Manie het sy digterlike talent afgestof en met die volgende verwerking van die kinderrympie na vore gekom: Zoempie Kedoempie hang teen die muur. Zoempie se heerskappy was van korte duur. Want talle van sy gabbas. En dié met beter agendas. Was nie langer lus om na sy bakkies te tuur.