NUWE WATERREGULASIES KAN SWAAR WEEG OP BOERE
Verteenwoordigers van landboubesighede soek duidelikheid oor die swaar administratiewe laste wat nuwe waterregulasies op boere en landbou-ondernemings kan plaas. JOYLENE VAN WYK berig.
NUWE REGULASIES oor die aansoek om waterlisensies wat onlangs gepromulgeer is, raak alle nuwe besproeiingsake of -uitbreidings. Dié regulasies, wat kragtens die Nasionale Waterwet (Wet 36 van 1998) uitgereik is, is meer as twee jaar gelede vir openbare kommentaar in die Staatskoerant gepubliseer. Die weergawe wat uiteindelik in Maart vanjaar gepubliseer is, bevat ’n paar nuwe reëlings met gevolge wat Besigheidseenheid Suid-Afrika, saam met Agbiz, genoop het om ’n vergadering met die Departement van Water en Sanitasie te belê om dit verder te bespreek.
Daar is nie in dié stadium ’n formele geleentheid om kommentaar op die regulasies te lewer nie.
Mnr. Theo Boshoff, bestuurder van regsintelligensie by Agbiz, verduidelik hoewel die regulasies prosedureel van aard is, dit ’n beduidende impak op die landbouwaardeketting kan hê.
Die regulasies gee ’n boer die opsie om, indien hy dit verkies, vrywillig sy bestaande watergebruiksreg vir ’n waterlisensie te verruil. Hoewel die wet by magte is om dit verpligtend te maak, word dié mag nie toegepas nie.
Boshoff sê dit is van die uiterste belang dat regulasies nie vereistes daarstel waaraan produsente nie kan voldoen nie, aangesien watergebruiksregte sentraal staan in landbouproduksie en ’n uitwerking op die hele waardeketting het.
Boonop word die lande (grond) se produksievermoë grootliks beinvloed deur die beskikbaarheid en toeganklikheid van water. Produksievermoë raak op sy beurt die waarde van die grond.
PROSES
Wat volgens Boshoff kommerwekkend is, is dat die regulasies die verpligting vir konsultasie aan waterlisensie-aansoekers oorlaat. Dit is soortgelyk aan die prosedure wat geld in die openbare konsultasieproses by die Wysigingswetsontwerp vir die Ontwikkeling van Minerale- en Petroleumhulpbronne, waar myn- of prospekteeraansoekers die proses self moet behartig.
“Dit is ’n baie veeleisende verpligting om op die skouers van waterverbruikers te plaas. Hulle is dikwels maar klein tot mediumgroot ondernemings wat finansieel onder druk is en dalk net nie die hulpbronne of kundigheid het om die taak uit te voer nie.”
Boshoff meen die departement, as die voog van Suid-Afrika se waterhulpbronne, behoort nie toegelaat te word om afstand van dié prosesse te doen nie.
OMGEWINGSIMPAK
Die regulasies neem ook nie parallelle prosesse in ag nie. Boshoff meen van die kwessies wat die nuwe regulasies probeer aanpak, kan eerder bloot as deel van die omgewingsimpakstudie hanteer word as wat twee “dupliserende” prosesse geskep word.
Boshoff sê die vorige weergawe van die regulasies, wat twee jaar gelede gepubliseer was, het voorsiening gemaak dat prosesse wat met “een omgewingsbenadering” strook, erken word. Dit ontbreek egter nou in die finale weergawe van die regulasies.
BESKERM
Die regulasies maak ook voorsiening vir ’n vorm wat gebruik kan word wanneer die departement ’n aansoeker verlang om sekuriteit vir rehabilitasie te voorsien om te verseker dat die waterhulpbron beskerming geniet.
Afdeling 30 van die wet maak voorsiening vir rehabilitasiesekuriteit in die vorm van ’n brief van die bank, ’n verband, ’n versekeringspolis of ander vorme van sekuriteit wat die departement as voldoende beskou.
Die wet gee die departement baie vryheid om hierdie vereiste op te lê. Die regulasies gee egter nie duidelikheid oor die omstandighede waarin dié vrye beslissing aangewend moet word nie. ’n Mens weet dus steeds nie of daar slegs van sekere bedrywe verlang sal word om sekuriteit te verskaf nie en/of dit op individuele grondslag toegepas sal word nie (ongeag die bedryf of waterverbruik).
’n Voorstel in die regulasies wat sonder twyfel verwelkom kan word, is dat die oorweging- en besluitnemingsproses vir die lisensie binne 300 dae sedert die indiening van die aansoek moet geskied.
“Regulasies is makliker om te wysig as ’n amptelike wet. Indien ons daarin slaag om van die tekortkomings uit te wys, sal die Departement hopelik oorweeg om dit te wysig of aan te vul,” sê Boshoff.
‘Dis van die uiterste belang dat regulasies nie vereistes daarstel waaraan produsente nie kan voldoen nie.’