VRUGTEVAL EIS TOT 80% VAN NAWELS
SITRUSBOERE in die Sondagsrivie rvallei, Patensie en Citrusdal staar meer as R600 miljoen se verliese in die gesig ná ongekende vrugteval sedert die begin vandieoestyd.
Dit raak in dié stadium hoofsaaklik Nawel-kultivars. In individuele boorde by Kirkwood en Addo beloop verliese tot 80%.
Mnr. Hannes de Waal, besturende direkteur van die Sondagsrivier-sitrusmaats kappy (SRCC), sê werksaamhede in hul pakhuis word ernstig geraak, aangesien ’n derde van die vrugte wat hulle verpak Nawels is.
Die laaste aangetekende geval van vrugteval in die Oos-Kaap was in 1939 in die Katriviervallei, in ’n Washington-nawelboord van ene Vincent Wagner.
De Waal sê hulle het die hulp van mnr. Jakkie Stander van Sitrusnavorsing Internasionaal op Stellenbosch ingeroep om die oorsake te bepaal. Sy verslag het tot die slotsom gekom dat dit ’n nadraai van El Niño kon wees.
BLOMTYD
Volgens Stander kon die probleem verlede jaar tydens die blomtyd ontstaan het. Abnormaal hoë temperature (40°C), lae humiditeit (± 8%) en ’n relatief hoë windspoed (30 km/h) is tydens die volblomstadium op 26 September gemeet. Dit het meegebring dat die vrugte vroeg afgespeen het.
“Hoe nader dit aan die oestyd gekom het, hoe meer vrugte het van die bome begin afval,” sê De Waal. “Die opbrengs uit die boorde van boere wat reeds vrugte by die SRCC se pakhuise lewer het, is tot die helfte minder as verlede seisoen. Dis ernstig as ’n mens in ag neem dat Nawels sowat ’n derde van die meeste sitrusboere se vrugtemandjie hier verteenwoordig.”
De Waal sê Stander het ook die moontlikheid ondersoek dat die oorsaak dalk boordpraktyke of die toediening van gifstowwe teen swartvlek kon wees, maar sy slotsom was dat die probleem klimaatverwant was.
“Hoewel daar gepoog word om soveel moontlik van die vrugte wat aangetas is en nog aan die bome is, te versap, kan min gedoen word aan die vrugte wat op die grond lê,” sê De Waal. “Baie van ons kliënte is ongelukkig omdat ons nie vanjaar in hul bestellings kan voorsien nie. Daar is boonop sterk mededinging op die wêreldmark vir dié tipe vrugte, wat kan meebring dat Suid-Afrikaanse Nawels markaandeel verloor. –