VERSKANS ÉLKE SEISOEN

DAAR was wél boere wat dit reggekry het om hulle met termynkontrakte teen die afgelope seisoen se reusedaling in mieliepryse te verskans, sê mnr. Chris Sturgess, hoof van die JSE se kommoditeitsmark vir afgeleide instrumente.

“Van Januarie tot Februarie was daar byvoorbeeld kans om teen ’n prys van R1 000/ton hoër as wat dit vandag is, te verskans,” het Sturgess op die Nampo-Oesdag aan Landbouweekblad gesê.

Dít volg op kritiek dat ’n paar groot spelers Safex manipuleer. Bewerings word ook gemaak dat dit die afgelope seisoen, met sy laat reën, byna onmoontlik vir individuele boere was om hulle met termynkontrakte teen die prysdaling te beskerm.

Die witmielieprys het die afgelope jaar en ’n half van ’n rekord-hoogtepunt van meer as R5 200/ton teen einde 2015 tot die heersende vlak van ongeveer R1 700/ton geval.

Sturgess sê die belangrikste is om nou vorentoe te kyk. Markspelers moet gierigheid en vrees opsy skuif en produsente moet elke seisoen bereid wees om minstens ’n deel van hul oes te verskans.

Verpligte en onmiddellike openbaarmaking van in- en uitvoer is ’n belangrike kwessie, sê hy.

Graan SA vra al jare lank vir

wetlike regulasies wat bepaal dat in- en uitvoerkontrakte onmiddellik bekend gemaak word, en nie eers as die invoer-mielies byvoorbeeld in ’n plaaslike hawe land nie.

“Ons steun openbaarmaking van enige inligting wat die mark doeltreffender kan laat funksioneer,” sê Sturgess. Hy sê ook daar is bepaalde logistieke uitdagings. Dit is belangrik dat dié inligting onafhanklik ingesamel word. Die proses moet duidelik en deursigtig wees, en dié wat inligting insamel, moet geen regstreekse belang in verhandeling op die mark hê nie.

UITVOER

Intussen is alle oë op die uitvoermark wat in die afsienbare toekoms die koers van die mielieprys gaan bepaal.

Mnr. Wandile Sihlobo, ekonoom van die landboubedryfskamer Agbiz, sê daar is selfs sprake dat die nasionale oes so groot as 15 miljoen ton kan wees. Boere wat stroop, se opbrengste is na berig word ver bokant die nasionale gemiddelde van 4,5 ton/ha.

Die Nasionale Oesskattingskomitee het in sy jongste skatting ’n gemiddelde van 5,5 t/ha voorspel, wat die hoogste tot nog toe sal wees. Gelukkig neem uitvoer ook toe. Teen middel Mei het dit net onder 35 000 ton beloop.

“Ons mielie-uitvoer kan die grootste in twee dekades wees,” sê Sihlobo. Die vorige keer dat Suid-Afrika meer as die verwagte 2,7 miljoen ton mielies uitgevoer het, was in 1994-’95, toe 4,7 miljoen ton internasionaal verkoop is. –