Boereplan: Wielspuit vir akkurate gifplasing
Dié boerdery vervang rugbreek-onkruidverwydering deur ’n wielspuit en rugsak waarmee gif direk op onkruid toegedien word – en keer dat gifsproei op avokadobome beland.
By die Allesbeste-boerdery buite Tzaneen is daar ’n vindingryke manier ontwikkel om onkruid in die avokadoboorde te bestry sonder om die risiko te loop dat van die gif op die boompies beland. Die Ernst-familie, Suid-Afrikaanse voorlopers op die gebied van avokadonavorsing en -ontwikkeling, dra ook die kroon as Landbouskrywers SA se Boer van die Jaar (“Topboerdery loop voor met avokadonavorsing”, LBW, 24 Februarie 2017).
Mnr. Lourens Jooste, projekbestuurder van dié boerdery, sê hulle het gesukkel om die onkruid wat teen die walle groei, te bestry, want hulle kon nie sommer net onkruiddoder spuit nie. “Die risiko bestaan dat die onkruiddoder op die mikroklone beland en hulle ook laat vrek.”
VEILIGE GIFSPOOR
Aanvanklik is onkruid met die hand uitgetrek en een werker kon net 1,5 rye van sowat 90 m per dag hanteer.
“Die uiteindelike antwoord was ’n 16 liter-rugsak met ’n handvatsel en spuit wat die gif direk op ’n wiel laat val vir direkte toediening op die onkruid sonder dat sproei kan rondwaai.”
Die kern van die plan is ’n plaaslik vervaar-
digde gifspuit van R300 wat iemand maklik op die rug kan dra, saam met ’n pompie, handvatsel en stang waar die sproeier aan die punt met ’n drupspuit vervang is. Lourens noem dit die “mambatjie”.
Hy sê nadat hulle die idee van die wiel gekry het, het hy sommer ’n sketsie van sy eie plan gemaak. Met die hulp van die plaaslike Engelbrecht-ingenieurswerke het hulle die onkruiddoderraam met ’n wiel ontwerp,
gebou en daarna in die boorde gaan toets.
“Dit was die enigste tipe wiel wat ons in Tzaneen kon vind. Die wiel is 20 cm in deursnee en dis omtrent reg, maar dit is net 4 cm breed. Ons sal graag wil kyk na ’n breër band. Die gif het ook ’n val van sowat 4 cm tot op die band en ons wil dit ook nog minder maak.”
Volgens hom kan een werker met ’n vol tenk onkruiddoder oor sowat 5 rye van 90 m lank versprei.
NUWE ONTWIKKELING
“Voorheen het ons ook met ’n ander “mambatjie”, ’n tenk wat op drie wiele gemonteer was, geëksperimenteer, maar dit was te moeilik om dit in die boorde en teen die hellings te hanteer. Met die rugsak-montering kan vroue ook nou onkruidbestryding doen.”
Lourens sê ’n volgende ontwikkeling kan wees om iets met ’n groter oppervlak, soos ’n kitskoffieblik, as roller te gebruik saam met ’n paar drupspuite wat die roloppervlak nat kan hou. “Dan het ’n mens ook die voordeel dat modder nie sal vasklou soos nou soms met die rubberwiele die geval is nie. Ons dink maar oor wat ons nog kan beproef en enigeen is welkom om met nog planne en voorstelle te kom!”