Werktuig troef versuring
’n Werktuig wat kalk diep genoeg kan toedien en grondversuring beveg, is pas bekend gestel.
Op die Nampo-Oesdag het ’n Vrystaatse landboukundige en ’n boere-ingenieur onder groot belangstelling, ook van ’n groep Australiese besoekers, ’n spesiaal ontwerpte, nuwe kalktoedieningswerktuig bekend gestel.
Dit verseker dat kalk diep genoeg toegedien word en nie net weer op die grondoppervlak beland nie (sien ook “Suur strem somersaaiery,” LBW, 26 Mei).
Dr. Jan Strydom het mnr. Paul van der Merwe se hulp ingeroep om dié tandwerktuig te ontwerp nadat hy die laaste twee seisoene in honderde saailandprofielgate by ongeveer 30 cm diep op ’n chemiese keerlaag afgekom het wat weens grondversuring ontstaan het.
Hy het opgelet dat die beitelploeg-werktuie wat algemeen gebruik word, bloot weer die grootste deel van die kalk op die grondoppervlak laat beland. Die nuwe werktuig is agter die tand só toegerus dat dit die bogrond waarop die kalk toegedien is, weer ondertoe neem.
Die kalk word deur geute agter die tande in die grond laat inval. Hoewel grondsoorte en toestande verskil, reken Paul die werktuig behoort normaalweg sowat 20kWtot25kWpertand te benodig vir ’n werkdiepte van 450 mm. Die werkdiepte is verstelbaar.
Hy sê die werktuig kan opsioneel ook met snywiele toegerus word om in plantreste te kan werk. Dit is uiters geskik vir geenbewerkingslande.
In vroeëre toetse, wat Jan op die Sonop-boerevereniging se proefpersele gedoen het, het hy opgemerk dat baie mikrofyn kalk wat met ’n beitelploeg ingewerk is, ná die bewerking steeds bo-op die grond gelê het. Dit was klaarblyklik omdat die beitelploeg dit weer na bo uitgewerk het.
Hy het toe korrelkalk op dié land uitgestrooi en dit met die nuwe werktuig ingewerk. Die tande het die grond tot op ’n diepte van 53 cm ingedring, en die kalk is van die bokant van die grondprofiel tot op 35 cm diep, in ’n band van nagenoeg 20 cm van bo na onder, geplaas. Hy sê dit was duidelik dat die tandwerktuig daarin geslaag het om die oorspronklike mikrofyn kalk, waarvan ’n groot deel nog bo-op gelê het, tot binne-in die grond te verplaas. “Byna geen korrels het op die oppervlak oorgebly nie.” Paul was ’n paar jaar gelede ook in die nuus oor die BosMan wat hy ontwerp het. Dit is ’n bos-uitdunner wat op een slag plantegroei platmaak, afkap, spaanders maak en dan die fyngekapte splinters en spaanders oor die grond uitstrooi. Paul, ’n parapleeg, het die BosMan só ontwerp dat hy die werktuig man-alleen met net sy hande kan bestuur.