Zim-werkpermitte kan landbou knou

BOERE in Limpopo is bekommerd oor die moontlike impak van die verval van Zimbabwiese werkpermitte, veral die ZSP (Zimbabwean Special Permit), op die provinsie se arbeidsituasie. Die permitte verval teen einde Desember vanjaar.

Daar werk ’n geskatte 500 000 Zimbabwiërs in Suid-Afrika, die meeste in Limpopo. Baie van hulle werk op plase. Landbouorganisasies verduidelik dat boere in’ n groot mate van hierdie buitelandse arbeiders afhanklik geword het.

Die Limpopo-landbouforum het in ’n onlangse persverklaring sy kommer uitgespreek dat daar nie weer permitte vir die huidige Zimbabwiese werkers uitgereik gaan word nie. “Die Departement van Binnelandse Sake het nog geen aanduiding gegee dat daar ’n alternatiewe permitstelsel gaan kom wat die bestaande stelsel gaan vervang nie. Vorige aanduidings was dat die permithouers ná die verstryking van hul permitte na Zimbabwe sal moet terugkeer,” lui die verklaring.

SA NIE BEREIDWILLIG

Landbouleiers sê hoewel hulle begrip het vir die staat se behoefte om werkgeleenthede vir Suid-Afrikaanse burgers beskikbaar te stel, hulle nie Suid-Afrikaners kry wat bereid is om sekere werk op plase te doen nie.

Mnr. Robert Davel van Mpumalanga Landbou sê hoewel dié provinsie se boere nie soseer op Zimbabwiese werkers steun nie, hulle ook sukkel om plaaslike

mense te kry wat bereid is om sekere werk te doen.

“In die suikerrietbedryf het ons rietkappers nodig. Boere adverteer elke jaar hierdie werk, maar elke jaar moet hulle maar weer werkers uit Mosambiek kry. Suid-Afrikaners beskou sulke werk as benede hulle.”

Davel sê boere in Mpumalanga doen elke jaar aansoek om korporatiewe werkpermitte vir hul Mosambiekse werkers.

Hierdie permitte moet deur die departemente van Binnelandse Sake én Arbeid goedgekeur word en vereis dat boere bewys hulle het alle moontlike stappe gedoen om plaaslike werkers in diens te neem. Boere moet lank voor die tyd al aansoek doen om betyds werkers vir spesifieke seisoenale take te hê.

Limpopo se boere kan hulle binnekort weer in dieselfde bootjie as hul bure in Mpumalanga bevind ten opsigte van hul Zimbabwiese werkers en sal op korporatiewe werkspermitte aangewese wees.

SPESIALE PERMITTE

Mnr. Willem van Jaarsveld van Agri Limpopo sê die organisasie oorweeg dit om me. Fatima Chohan, die adjunkminister van binnelandse sake, te nader en te vra dat die spesiale permitstelsel of ’n werkbare alternatief ná Desember ingestel word.

Davel meen egter die enigste volhoubare oplossing vir die streek se migrerende arbeidsmag is om ’n Suider-Afrika-paspoort vir migrerende werkers beskikbaar te stel. “Mense kan dan hul burgerskap in hul eie lande behou, maar oor grense heen werk sonder om vervolg te word.”

Intussen waarsku die Limpopo-landbouforum dat dieselfde ekonomiese omstandighede wat Zimbabwiërs na Suid-Afrika gedryf het, steeds in hul land bestaan. “Met ’n grens wat geen immigrasiebeheer moontlik maak nie, sal hierdie mense eenvoudig as onwettiges die land weer binnekom.”

‘Vorige aanduidings was dat die permithouers ná die verstryking van hul permitte na Zimbabwe sal moet terugkeer.’