Landbouweekblad

BEHANDELIN­G TEEN SPYKERWURM

- FAFFA MALAN

Hoe word spykerwurm aan skape oorgedra en hoe kan dit voorkom word? Ek verstaan die wurm kan ’n dier feitlik “lewend” opvreet. Hoe kan ek spykerwurm bekamp en kan ek terselfder­tyd ’n makrosikli­ese laktoon en bloednier-entstof spuit? Die naam “spykerwurm” laat ’n mens dadelik aan wurmbesmet­ting dink. “Spykerwurm” is egter ’n beskrywing van die maaiers van die beesbromme­r (Chrysomya bezziana). Hierdie brommer is kort en breed, en is metaalblou, met ’n geel gesig en rooibruin oë. Agter die kop, op die bokant van die vlieg, is daar twee donker merke wat soos driehoeke lyk. Die beesbromme­r se vlerke is deursigtig.

Die beesbromme­r kom veral in Limpopo, die Laeveld van Mpumalanga, die Oos-Kaap en KwaZulu-Natal voor. In nat somers kom hulle in ’n baie groter gebied voor. Hulle verkies warm weer en val veral beeste aan, maar kan ook skape, perde, honde en kan selfs die mens besmet.

Die beesbromme­r teel slegs in wonde van lewende diere. Die vlieë lê hul eiers in enige wond, soos bosluisbyt­e, skraapmerk­e, wonde wat deur horings en mense veroorsaak is, soos waar horings afgesny word, asook kastrasiew­onde. Die eiers broei binne ’n dag uit en dan boor die klein maaiers in die vleis in.

Soms sien ’n mens net ’n swelsel wat soos ’n sweer lyk. As ’n mens die swelsel oopsny, kan die maaiers in ’n bloederige massa gevind word.

In ander gevalle is daar ’n groot wond met die maaiers wat diep in die wond indring sodat net hul agterkante sigbaar is. Die volgroeide larwes is 10-15 mm lank, met bande van stekels wat agtertoe wys. Ná drie tot sewe dae kruip die maaiers uit die wond, val op die grond en kruip in die grond om ’n papie te vorm. Ná ongeveer drie tot sewe dae kruip ’n vlieg uit die papie.

Die wonde kan op enige plek op die dier se liggaam voorkom en nuwe besmetting­s vind plaas sodat wonde groter word en begin stink. Die maaiers skei ook gifstowwe af wat diere siek maak. Wonde kan ook deur bakterieë besmet word. As die wonde nie behandel word nie, kan die diere vrek.

BEHANDELIN­G

Deur diere met ’n makrosikli­ese laktoon- bevattende middel te behandel, word maaiers doodgemaak. Hierdie middels word onderhuids toegedien en kan gelyktydig met bloedniere­ntstof toegedien word.

Wonde self kan met’ n ontsmettin­gsmiddel uitgespoel word en daarna bespuit word met ’n wondsproei wat insekdoder bevat.

Om die dier onaantrekl­ik vir vlieë te maak, asook om bosluise te bestry, kan diere met ’n piretroïed of organiese fosfaat gespuit word, wat ook vir gebruik teen vlieë geregistre­er is.

Ondersoek diere gereeld om wonde wat hulle mag hê, te behandel.

Moenie hierdie kondisie verwar met brommeraan­valle wat veroorsaak word deur die groenbromm­er (Lucilia cuprina), die koper stert brommer( C h rys o my a chloropyga ) of die gestreepte groen brommer (Chrysomya albiceps )nie. Dr. Faffa Mala nis bestuurder van die Herkouer veterinêre Vereniging van Suid-Afrika.

 ?? FOTO’S: MUHAMMAD MAHDI KARIM EN ALAN R. WALKER ?? Die maaiers (foto links) van ’n beesbromme­r, soos die een op die foto hierbo, word spykerwurm­s genoem. Beesbromme­rs verkies warm weer en val veral beeste aan.
FOTO’S: MUHAMMAD MAHDI KARIM EN ALAN R. WALKER Die maaiers (foto links) van ’n beesbromme­r, soos die een op die foto hierbo, word spykerwurm­s genoem. Beesbromme­rs verkies warm weer en val veral beeste aan.
 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Afrikaans

Newspapers from South Africa