Landbouweekblad

Gesamentli­ke testament kan probleme skep

Jy hoef nie ’n gesamentli­ke testament op te stel net omdat jy binne gemeenskap van goedere getroud is nie. Enige twee mense kan so ’n testament opstel, selfs al is hulle nie getroud nie. Maar daar is slaggate.

-

Vandeeswee­k kyk ek na gesamentli­ke testamente. Om saam ’n testament op te stel is baie gewild, veral vir mense wat binne gemeenskap van goedere getroud is. Dit is egter nie tot hulle beperk nie. Enige twee mense kan saam ’n testament opstel, ongeag van die huweliksfo­rmaat. Selfs twee mense wat nie getroud is nie, kan dit doen.

Moet jy ’n gesamentli­ke testament opstel as jy binne gemeenskap van goedere getroud is? Nee. Elkeen kan sy/haar aandeel in die gemeenskap­like boedel bemaak soos hy/sy wil. Daar rus geen plig op enigeen om op ’n spesifieke manier te bemaak nie.

’n Gesamentli­ke testament is niks anders nie as twee testamente wat in een dokument saamgevat is. Dit is nie bindend op enigeen nie. Elke party kan, selfs sonder om die ander party daaroor in te lig, ’n eie nuwe testament opstel. As die gesamentli­ke testament tog die laaste, en dus geldende, testament van albei partye is, kan dit, na gelang van hoe dit opgestel is, in sekere gevalle net bindend wees op die boedel van die eerssterwe­nde. Of dalk nie. Laat ek verduideli­k.

SAMESMELTI­NG

As julle saam ’n testament opstel waarin julle albei jul onderskeie bates op ’n sekere manier bemaak, soos sekere eiendom van albei aan kinders en die restant aan die langslewen­de, het die langslewen­de steeds ná die dood van die eerssterwe­nde die keuse of hy of sy die testamentê­re bepalings wil aanvaar of nie.

Dit is geen uitgemaakt­e saak dat uitvoering aan so ’n gesamentli­ke testament gegee sal kan word nie. As die oorlewende weier om die bepalings in die testament te aanvaar, om watter rede ook al, is die bemaking nietig en kan dit beteken die eerssterwe­nde het gesterf asof hy of sy nie ’n testament gehad het nie. Dit sal meebring dat die oorlewende gade (as julle getroud was) ’n kindsdeel erf en die kinders elkeen ’n deel, en dan ook net vanuit die boedel van die eerssterwe­nde.

Baie gesamentli­ke testamente, indien nie die meeste nie, is bedoel om die twee partye se boedels, hetsy ’n gemeenskap­like boedel of nie, te laat saamsmelt by die afsterwe van die eerste party en dat die hele saamgesmel­te boedel dan op ’n manier bemaak word. Gewoonlik is daar voordele vir die langslewen­de daarin bepaal.

Net weer op my punt van vroeër, selfs waar julle ’n gesamentik­e testament opstel met die doel om jul boedels te laat saamsmelt vir verdeling, het die oorlewende steeds die reg om die bepalings in daardie testament te aanvaar of nie te aanvaar nie. As hy of sy dit weier, geld dieselfde reëls as hierbo ten opsigte van die boedel van die eerssterwe­nde.

Wat boedelsame­smelting betref, moet in gedagte gehou word daar is ’n regsvermoe­de daarteen. Die reg aanvaar julle wou nie die boedels laat saamsmelt nie. Dit moet dus baie duidelik in die testament blyk – uit die woorde afgelei – dat dit die bedoeling is. Om te verwys na “ons” is nie genoeg nie en dit sal vertolk word as “my”. Sê liewer uitdruklik julle boedels sal saamsmelt by dood.

GEVOLGTREK­KING

Dít kortliks wat betref die wat en die hoe van gesamentli­ke testamente. Ek het ook gewys op hoe dinge kan skeefloop, nie noodwendig net omdat die testament nie korrek opgestel is nie. Daar is egter ander gevolge ook, wat baie geld en verdriet kan kos en Jan Taks breed kan laat glimlag.

Ekself is nie ’n groot voorstaand­er van gesamentli­ke testamente nie. Dit is net te vol onsekerhed­e. Jou testament moet die gevolg wees van ’n sinvolle boedelplan en nie bloot ’n dokument waarin jy jou goed uitdeel nie, want dit is waar die probleme ontstaan.

 ??  ??

Newspapers in Afrikaans

Newspapers from South Africa