AARDGAS OP JOU PLAAS? BAKLEI UIT DIE STAANSPOOR
EKSPLORASIE-AANSOEKE vir skaliegas moet van die heel eerste fase af beveg word, want dit kan maklik outomaties tot hidrobreking lei.
Dit was die dringende waarskuwing van mnr. Johannes Möller, voorsitter van Agri SA, nadat dié bedryfsorganisasie se provinsiale affiliasie in KwaZulu-Natal, Kwanalu, onlangs interdikte in die Noord-Gautengse Hooggeregshof bekom het. Die interdikte verbied die Petroleumvereniging van Suid-Afrika (Pasa) om aansoeke om ’n eksplorasiereg en tegniese permit aan die petrochemiese maatskappy Rhino Oil and Gas Exploration South Africa toe te staan. Die betrokke gebied wat Rhino wil ondersoek, beslaan 1,6 miljoen ha en 15 000 plase in dié provinsie.
Agri SA se waarskuwing kom te midde van berigte dat Pasa op die punt is om sy eerste aanbevelings oor die toestaan van eksplorasie-permitte vir skaliegas te gee, nadat terugvoer uit openbare raadplegingsessies en wetenskaplike verslae bestudeer is.
Möller het Agri SA se standpunt duidelik gestel: Gegewe die oorblywende onsekerhede oor watervoorsiening en besoedeling wat met skaliegas-ontwikkeling gepaard gaan, kan Agri SA nie tans die Regering se voortgesette pogings in hierdie verband ondersteun nie. Hy het na konvensionele ontginning deur boorgate asook hidrobreking in dieper lae verwys.
PROSES WERK SÓ
Mnr. Janse Rabie, direkteur van natuurlike hulpbronne by Agri SA, sê die aansoekproses vir voornemende ontginners geskied in verskillende fases. Eers doen ’n maatskappy aansoek om ’n tegniese samewerkingspermit en/of eksplorasieregte.
Dié ondersoeke, wat met tegniese samewerking én eksplorasie verband hou, behels nie werklike hidrobreking nie. Die houers van tegniese samewerkingspermitte kry outomaties die eksklusiewe reg om aansoek om eksplorasieregte te doen en dit te kry, net soos wat die houers van eksplorasieregte die eksklusiewe reg op aansoek vir produksieregte kry. Die resultaat kan maklik volskaalse produksie wees, hetsy uit boorgate of met hidrobreking.
Daarom is dit nodig om heel aan die begin van die proses standpunt in te neem sodat jy later in ’n magsposisie is om beswaar te maak, sê Rabie.
“Jy kan nie net stilsit en wag voordat jy inklim nie, want hierdie prosesse is so outomaties aaneengeskakel.”
Kwanalu se aansoek om die interdikte in die Hooggeregshof het op vermoedelik tegniese ongerymdhede in Rhino se aanvanklike aansoeke berus.
AANSOEKE ÓRAL
Rabie sê ’n reeks petrochemiese maatskappye het reeds om aardgas-eksplorasieregte in letterlik elke provinsie van Suid-Afrika
aansoek gedoen. Dit sluit groot dele van onder meer die Kalahari, Waterberge, Noordwes, Vrystaat en Karoo in.
Skaliegas is maar een van die aardgasse wat hulle hoop om te ontgin. ’n Ander is olie. Dít en die beoogde metode van ontginning hoef nie in die aansoeke aangedui te word nie.
Rabie se raad aan grondeienaars wat deur sulke aansoeke geraak word, is om Agri SA en hul provinsiale landbou-unies om hulp te kontak.
“Wees waaksaam en verseker dat die owerheid risiko’s in ag neem. Gebruik al jou regte op beswaar as die owerheid nie sy pligte oor skaliegas-ontwikkeling nakom nie,” sê Rabie.