DAAR ÍS LEWE VIR SA, BRITTANJE NÁ BREXIT
NUWE handelsgeleenthede en ’n nuwe handelsooreenkoms tussen Suid-Afrika en Brittanje, wat voordele vir Suid-Afrika se landbou-uitvoer kan inhou, wag straks ná Brexit.
Die handelsministers van die Suider-Afrikaanse Doeane-unie het op 19 Julie vergader. Daarna het hulle op ’n nuuskonferensie in Kempton Park gesê voorlopig is die belangrikste om seker te maak handel word nie onderbreek wanneer Brexit na verwagting in April 2019 plaasvind nie. Al die voordele van die Ekonomiese Vennootskapsooreenkoms (EVO) tussen die Europese Unie en die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap (SAOG) moet ook behou word.
Lord Mark Price, Brittanje se minister van handel en belegging, het gesê Brittanje berei hom voor op die voortsetting van sy handelsbande ná Brexit en praat wêreldwyd met sy handelsvennote.
“Baie mense dink Brittanje verlaat die EU omdat hy meer proteksionisties en inwaarts gekeer raak, maar ons wil die boodskap uitstuur dat die teenoorgestelde waar is.
“Ons wil ’n globale Brittanje word,’n kampvegter van vrye handel en wil vrye handel gebruik om mense uit armoede op te hef.”
VROEGTYDIGE OPTREDE
As voorbeeld van Brittanje se betrokkenheid in ander lande, het Price gesê die stigting van die Waitrose-supermarkgroep, waarvan hy voorheen die besturende direkteur was, het 50 000 Suid-Afrikaanse plaaswerkers se welstand, opvoeding en vaardighede verbeter.
Price en SAOG-handelsministers het ook op 19 Julie byeengekom. Op die gesamentlike nuuskonferensie daarna het die ministers benadruk hul gesprekke is “dialoog” en nie “onderhandelinge” nie. Dit is omdat Brittanje nie op sy eie handelsooreenkomste mag onderhandel terwyl hy nog deel is van die EU nie.
Dr. Rob Davies, Suid-Afrika se Minister van Handel en Nywerheid, het gesê dit is belangrik om vroegtydig oor kwessies ooreen te kom.
Die gesprek het gegaan oor hoe die EVO as ’t ware oorgedra kan word in ’n soortgelyke ooreenkoms tussen die SAOG en Brittanje.
Vir die meeste SAOG-lande sal dit maklik kan gebeur, maar Suid-Afrika se situasie is ingewikkelder. Dit is omdat hy vir sekere produkte, veral landbouprodukte en produkte wat Suid-Afrika baie mededingend lewer, nie tarief- en kwotavrye toegang gekry het nie.
“Ons sal nou moet bepaal wat die kwota vir Brittanje is.”
Davies het gesê ’n tegniese proses moet dus nou gevolg word.
NUWE WYNGELEENTHEDE
Volgens Price moet nog bepaal word hoe lank só ’n eerste ooreenkoms sal geld. Die plan is om dan ná Brexit te kyk hoe die inhoud van dié EVO-verwante ooreenkoms verander kan word om beter geleenthede vir albei lande te benut.
Brittanje gaan onder meer sy eie sanitêre en fitosanitêre maatreëls opstel. Price het gesê dit kan byvoorbeeld Suid-Afrika se uitvoer van sitrus na Brittanje raak.
Hy het ook gesê Brittanje maak uitstekende vonkelwyn, maar nie sy eie wyn nie. In die toekoms moet dus ook as deel van ’n nuwe ooreenkoms na die nuwe geleenthede vir die uitvoer van Suid-Afrikaanse wyn na Brittanje gekyk kan word.
‘Baie mense dink Brittanje verlaat die EU omdat hy meer proteksionisties en inwaarts gekeer raak.’