Wenke vir byvoeding in die winter
Plase en wildskampe verskil wat grootte, tipografie, plantegroei en spesiesamestelling betref. Oorbrug voedingstekorte vir wild met die regte byvoeding.
Boere is dikwels onseker oor byvoeding weens talle veranderlikes. Hoewel spesies aansienlik verskil, bly die basiese beginsels van herkouervoeding dieselfde.
Voordat jy spesifieke voerkomponente, soos proteïen, energie of minerale, begin aanvul, moet jy seker maak daar is genoeg ruvoer tot die diere se beskikking om voldoende rumenvul te verseker.
Ruvoer is nie net die goedkoopste voedingsbron nie, maar dit is ook noodsaaklik om die gesondheid van jou diere te verseker. ’n Vesellengte van ongeveer 5 cm sal voldoende herkou verseker, wat goed is vir doeltreffende vertering en rumengesondheid.
Groot hoeveelhede eenvoudige koolhidrate, soos stysels en suikers, moet vermy word. Dit kan lei tot asidose, diarree of selfs vrektes. Die totale styselvlakke in die rantsoen moet verkieslik onder 15% gehou word.
Herkouers kan oorhoofs gegroepeer word as grasvreters, intermediêre vreters en selektiewe vreters.
GRASVRETERS
Dié groep is aangepas om groot hoeveelhede ruvoer te vreet wat ryk is aan strukturele koolhidrate, soos sellulose en hemisellulose. Grasvreters het lang weitydperke met tussenposes vir herkou en rus.
Hulle het goed ontwikkelde rumens om vertering, veral in die voormaag deur anaërobiese fermentasie, te laat plaasvind.
Grasvreters kan onderverdeel word in massavreters, soos die buffel, en selektiewe grasvreters, soos die swartwitpens, gemsbok en die waterbok. Gee aanvullende ruvoer in die vorm van lusern of tef. Massavreters is goed aangepas om ’n lae-proteïen-hoë-veselrantsoen te benut. Selektiewe grasvreters het ’n hoër proteïenbehoefte, maar het steeds ’n hoëveselrantsoen nodig.
Produkte, soos Opti Skaarswildpille (reg.nr. V25089, Wet 36 van 1947) of Opti Buffelpille (reg.nr. V25088), kan teen 1% van die liggaamsgewig as byvoeding voorsien word.
INTERMEDIÊRE VRETERS
Dié selektiewe gras- en blaarvreters verkies ’n gemengde rantsoen en vermy besonder veselagtige voerbronne.
Voorbeelde van intermediêre vreters is die njala, rooibok, springbok en eland.
Hulle het korter tydperke vir wei, herkou en rus. Hulle is minder doeltreffende veselverteerders as grasvreters. Namate vesel in gras in die winter begin lignifiseer, pas hulle aan deur meer blare, vrugte of sade in te neem.
Intermediêre en blaarvreters gebruik ’n kombinasie van vooren agtermaagfermentering. Dié diere se rumens is gewoonlik kleiner, minder gespierd en laat voer vinniger deurvloei.
Byvoeding kan in die vorm van blaaragtige ruvoer met lae neutraalbestande veselvlakke (NBV) voorsien word. Ruvoer, soos lusern en tef, is voldoende, maar gras, soos rhodesgras, Panicum en smutsvingergras, moet verkieslik vermy word. Die veelading in die kamp moet verkieslik ook laag gehou word om te voorkom dat plante se tannienvlakke verhoog weens oorbenutting.
Opti Game-pille (reg.nr. V25087) kan teen 1% van die liggaamsgewig as aanvullende voeding voorsien word.
KONSENTRAATSELEKTEERDERS
Dié soort wild is baie selektief en aangepas om minder veselagtige ruvoer te benut. Hulle selekteer hoëgehalte-plantmateriaal en het gereelde, kort tydperke van eet en herkou. Voorbeelde van konsentraatselekteerders is die duiker, kameelperd en koedoe.
Konsentraatselekteerders moet altyd ruvoer van net die beste gehalte kry. Eerstegraadlusern is voldoende, maar dit is noodsaaklik dat blare ook beskikbaar is of voorsien word.
Tannienbinders kan ook oorweeg word. Opti Skaarswildpille kan as byvoeding verskaf word.
MIDDEWEG
Indien dit noodsaaklik is om spesies te groepeer, word dit aanbeveel om grasvreters saam met intermediêre vreters of selektiewe vreters saam met intermediêre vreters te groepeer. Daar kan dan ’n middeweg rakende byvoeding voorsien word.
Onthou ook die volgende basiese beginsels: Byvoeding moenie veld vervang nie; dit vul tekorte aan. Oorvoeding is nie ideaal nie; vet wat aanpak rondom die geslagsorgane kan vrugbaarheid beïnvloed. Vermy mededinging tussen diere deur te sorg dat daar voldoende vreetspasie by voerbakke is. Pas diere by byvoeding aan deur voer vir ten minste oor ’n tydperk van twee weke geleidelik te vermeerder.