Plan vir horinghandel ondersoek
Die koste van die bewaring van renosters is vinnig besig om die waarde van dié bedreigde spesie verby te steek. Die wettige handel in renosterhoring kan die situasie beredder.
Reservate wat deur private renostereienaars bedryf word, het sedert 2009, toe ’n moratorium op die binnelandse handel in renosterhoring ingestel is, al meer as R2 miljard aan die bewaring van renosters bestee.
Só sê mnr. Pelham Jones, een van die voorste renostertelers in Suid-Afrika en voorsitter van die private renoster eienaarsvereniging( PRO A ).
Die enigste inkomste wat renosters in private besit in hierdie tyd kon verdien, was uit ongeveer 100 wettige renosterjagte per jaar, terwyl meer as 7 000 renosters gestroop is.
Private eienaars hoop om nou, nadat die moratorium deur die Grondwethof onwettig verklaar en afgeskaf is, hul renosters se horings te verkoop om van die koste te verhaal en nuwe geld vir die bewaring van die spesie te lewer.
Met ’n verswakkende wildmark is geld vir die bewaring van renosters dringend nodig. Dit kan baie help om horings wat oor die jare afgesny en opgeberg is, te verkoop. Op lang termyn kan die wettige handel in renosterhoring self ’n baie winsgewende bedryf word.
Pelham sê as ’n mens na die veilingpryse van renosters oor die afgelope tien jaar kyk, het hul waarde in reële terme afge- neem. Dit het daartoe bygedra dat verskeie eienaars weggedoen het met hul renosters. Die spesie se verspreiding krimp dus.
Pelham het egter daarop gewys dat private eienaars steeds baie goed met renosterbewaring presteer vergeleke met die staat.
“Verlede jaar het private eienaars 25% van Suid-Afrika se renosters besit en vandag is 37% van die land se renosters in private besit.”
KOOP EN VERKOOP
Om renosterhoring te verkoop is makliker gesê as gedaan.
Pelham sê binnelandse handel is suiwer spekulatief omdat Suid-Afrika nie werklik ’n gebruik vir renosterhoring het nie. Hy sê daar heers verwarring in die mark weens me. Edna Molewa, Minister van Omgewingsake, se onlangse voorstel vir handelen uitvoerregulasies wat in die
Staatskoerant afgekondig is. “Die proses moet sy gang gaan. Daar is nog nie wetgewing wat die uitvoer van renosterhoring toelaat nie.
“Soos die wet nou staan, mag iemand met ’n permit vir die besit van ’n spesifieke, geregistreerde renosterhoring daardie horing besit en verkoop aan iemand anders wat dit eers in besit mag neem wanneer sy of haar permit uitgereik word. Die nuwe koper mag dit egter nie uit die land neem nie.”
BINNELANDSE HANDEL
Die PROA het intussen planne gemaak om die binnelandse handel aan die gang te kry. ’n Konsepmodel wat al die administratiewe vereistes van die regering, kopers en verkopers omvat, is gereed.
“Elke boksie word in ons voorstel afgemerk – van Fica-, Tops- en BTW-regulasies tot die Nemba-wetgewing.”
PROA-lede en hul regskenners is besig om die voorgestelde handelsmodel deur te trap, sê Pelham. Kopers en verkopers se veiligheid sal voorrang geniet. Hulle besin nog oor die fisieke hantering van renosterhorings wat binnelands verhandel word.
“Die PROA wil regstreekse koop en verkoop sover moontlik ontmoedig en hoop om in die voorgestelde handelsplatform as ’n agent tussen kopers en verkopers op te tree. Die horings sal dus in ’n sentrale gerief opgeberg word en daar sal slegs spekulatief met sertifikate van eienaarskap handel gedryf kan word. Dit skakel ’n scenario uit waar horings onwettig uit die land geneem kan word en daar is ook nie ’n risiko dat ’n eienaar van horings beroof kan word nie,” sê Pelham.
GEREED VIR UITVOER
’n Handelsagentskap baan ook die weg vir internasionale handel in horings, wanneer dit wettig word. Dit sal dan oor die landsgrense heen in verskillende geldeenhede verhandel kan word op ’n sertifikaatbasis vir latere lewering, amper soos op termynmarkte vir graan.
Pelham sê die beskikbare horings wat te koop is, sal deur ’n internasionale ouditeursfirma bevestig word. Die waarde daarvan sal deur ’n handelsbank onderskryf word.
Wanneer wettige internasionale handel moontlik is, kan die eienaars hul eiendom op grond van hul sertifikate van eienaarskap opeis en binne die raamwerk van die wetgewing in daardie stadium na hul eie lande uitvoer.
“Ek meen dit is een van die beste en vernuwendste planne wat daar is om so gou moontlik op ’n wettige manier geld uit ons renosters te verdien.”