Tegnologie: Handhaaf oes met miljoene liters minder water
’n Geïntegreerde benadering tot besproeiing het die afgelope seisoen gehelp dat 400 m3 minder water per hektaar per jaar op die warmer dele van dié plaas en 1 300 m3 minder water per hektaar per jaar op die koeler dele gebruik is sonder om vrugte-oeste te
Wes- en Oos-Kaapse vrugteboere verkeer onder toenemende druk om produksie te handhaaf te midde van droogte en dalende damvlakke. Die Dutoit-groep laat elke druppel tel en volg ’n geïntegreerde benadering met ’n rekenaarbesproeiingstelsel, vogmeters en die raad van ’n hortoloog en grondkundige.
Die groep het die afgelope tien jaar groot veranderinge aangebring aan die appel-, peeren pruimkultivars wat hy in die Langkloof verbou. Op die groep se plaas Meulrivier is meer van die gesogte tweekleur-klubkultivars, Rosiglow, Kanzi, Cripps Red en Aztec Fuji, gevestig en die plaas se boorde is van 40 ha tot 105 ha vergroot om die boerdery se vaste koste per hektaar te verlaag (sien die KASSIE ).
In normale reënjare is daar genoeg water vir vrugteverbouing in die Langkloof. Mnr. Gert Joubert, bestuurder van Meulrivier, sê hy het vroeg die afgelope seisoen besef dit gaan ’n droë seisoen wees, maar daar was nie baie water in hul damme nie. “Ons moes die water van die begin af noukeurig bestuur.”
Gert sê Meulrivier strek oor twee klimaatstreke. “In die koeler deel het ons die vorige seisoen 3 700 m3 water per hektaar gebruik. Die afgelope seisoen het ons slegs 2 400 m3 per hektaar gebruik. In die warmer deel met sy Klein Karoo-klimaat het ons die vorige seisoen 7 000 m3/ha en die afgelope seisoen 6 600 m3/ha gebruik. Voordat ons die vogmeters geïnstalleer het, was ons watergebruik aansienlik hoër.”
BETER WATERBESTUUR
Besproeiingskedulering is buigsamer en meer doelgerig sedert die plaas se besproeiingstelsel in sy geheel gerekenariseer is. “In die verlede het ons krane met die hand oop- en toegedraai. Nou het ons ’n rekenaar wat dit doen én ek kan die rekenaar van ’n sentrale punt af beheer.”
Gert sê hulle kan nou makliker in die nag besproei. “Ons kon dit in die verlede ook doen, maar dan moes ’n werker in die nag met ’n flits rondloop om krane oop en toe te draai en oortyd betaal word.”
Die maatskappy Agrico verskaf die besproeiingstelsel, wat insluit pype en druppers, asook ’n geoutomatiseerde Gulf-rekenaarstelsel, verskaf deur Agriplas. Gert sê die rekenaar help dat hul besproeiingskedulering beter is. “Met die gerekenariseerde stelsel kan ek die hele plaas vir 15 minute water gee vir afkoeling elke dag. Met die handstelsel was dit nie moontlik nie.”
Gert sê hulle benut die water tot hul beskikking baie beter omdat hulle op koeler dae kan besproei, en die stelsel met die druk van ’n knoppie kan stop as dit gereën het en weer aan die gang sit as die grond droog is.
DEURLOPENDE VOGMETING
Die gerekenariseerde besproeiingstelsel word vir al vir vier seisoene aangevul deur vogmeter-tegnologie van die onderneming DFM Technologies. Dit help Gert om makliker besproeiingsbesluite te neem en water te bespaar. Waterbesparing met behulp van druppertegnologie en tegnologie wat skedulering verbeter, het veral die afgelope droë seisoen gehelp dat hulle nie opbrengs inboet nie.
Gert beskou DFM-vogmeters en skeduleringsagteware as onontbeerlike tegnologie in die boerdery. “Vanjaar was ’n besonder droë jaar in die Langkloof en ons moes ons water baie fyn bestuur om die oeste deur te kry. Met behulp van dié tegnologie weet ek te alle tye presies wat die grondvogstatus is. Dit maak nie saak waar ek my bevind nie, ek kan met my selfoon op Probe schedule aanteken en presies sien wat in elke boord aangaan.
Dit stel my in staat om vinnig regstellings te maak indien ’n spesifieke boord droog is.”
Die boerdery installeer vogmeters in alle nuwe aanplantings. “Ons probeer om ’n vogmeter te installeer om so ’n groot moontlike oppervlakte te verteenwoordig. Waar grondsoorte homogeen is, het ek 8 ha per vogmeter, maar daar is ook boorde waar daar een vogmeter per 2 ha is.”
Gert werk nou saam met me. Angelique Zeelie, ’n grondkundige en hortoloog van Akasha Irrigation Management op Somerset-Wes. “Sonder haar bydraes sou ons nie die seisoen kon deurgaan met minder water en steeds ’n goeie opbrengs kry nie.”
Angelique besoek Meulrivier elke drie weke gedurende die groeityd van Oktober tot April, en gee raad sodat hulle net die regte hoeveelheid water toedien. “Ons gebruik die inligting wat ons kry van DFM-vogmeters wat in die boorde geïnstalleer is. Ons gebruik pasgemaakte vogmeterskeduleringsagteware om die inligting wat ons van die vogmeter kry, beter te kan interpreteer.
“Ek werk saam met Angelique om enige afwykings te identifiseer.”
Gert sê hulle maak nie net op tegnologie staat nie, maar besoek ook die boorde, waar hulle profielgate inspekteer om grondtipes vas te stel en om hulle van die werklike vogstatus van die grond te vergewis. “Dié inligting word gebruik om elke vogmeter akkuraat te kalibreer.”
VOGMETER VIR PLAASLIKE TOESTANDE
DFM Technologies is ’n plaaslike maatskappy wat tegnologie-oplossings vir die SuidAfrikaanse landbou ontwikkel.
Volgens mnr. Elfonzo Sieta, ’n tegnikus by DFM Technologies, het hulle al 65 000 van DFM se vog- en temperatuurmeters met deurlopende aantekening (continuous logging) aan kliënte in die vrugte-, wingerd-, aartappelen makadamianeutbedryf verkoop.
Die GPRS-mobiele-data-vogmeter is ontwerp om die gronddata na DFM se webblad te stuur, van waar kliënte oor die wêreld heen toegang daartoe kan kry.
Die vogmeters word in Suid-Afrika vervaardig en mnr. Dirk Friedhelm Mercker, die eienaar van DFM Technologies, skryf die sagteware daarvoor. Elke vogmeter het ses sensors wat vog in die grond meet, asook vogonttrekking deur plante en grondtemperatuur op verskillende gronddieptes bepaal. Die sensors meet watter tyd van die dag vogonttrekking die grootste is en hoe groot die vogbuffer in die grond is. ’n Boer kan dié inligting gebruik om oor- of onderbesproeiing te voorkom en so te keer dat gewasse stres ervaar en oeste benadeel word.
Die vog- en temperatuurmeters kan help om energieverbruik te verlaag en sodoende koste bespaar. Data wat die meters insamel, kan met behulp van pasgemaakte DFM-sagteware afgelaai word op verskillende platforms, soos rekenaars en selfone, en voorsien ’n magdom inligting wat boere kan gebruik vir doeltreffende besproeiingskedulering.
Die vogmeters is beskikbaar in lengtes van 10 cm tot 180 cm, maar vogmeters van 80 cm word algemeen in vrugteboorde, wingerde en aartappellande gebruik.