‘Drakoniese’ saadwet kan van kleinboere misdadigers maak

DIE drukgroep Afrika-sentrum vir Biodiversiteit (ACB) waarsku dat wysigings aan die Plant verbeterings wet( Wet 53 van 1976) en die Wet op Planttelersregte (Wet 15 van 1976) onder meer die uitruil van saad sal beperk.

Volgens me. Linzi Lewis, ’n navorser by die ACB, word kleinboere in die voorgenome wysigings oor dieselfde kam as groot, multinasionale korporasies geskeer. Dit kan vir kleinboere on- gewenste gevolge inhou.

Die doel van die wetswysigings is om saadverskaffing in Suid-Afrika betroubaarder en meer gereguleer te maak sodat boere verseker kan wees dat hulle altyd saad van goeie gehalte ontvang.

“Die woord ‘exchange’ word nou in die definisie van ‘verhandeling’ ingesluit, wat beteken dat boere nie meer saad onder mekaar kan uitruil nie. Die wet raak dus al hoe meer drakonies en beperkend, tot die nadeel van boere. So ’n beperking op boere, veral kleinboere, sal die diversiteit van ons eie saad beperk en sal ook saad wat oor geslagte heen geteel is om by die plaaslike klimaat aan te pas, vernietig.

“Daar is baie waarde in goeie gehaltebeheer en regulasies. Dit is nodig, maar nie ten koste van alle boere en die diversiteit van saad tot hul beskikking nie. Die enigste mense wat by so ’n beperkende wet baat vind, is die groot, kommersiële korporasies wat alleenreg op die verspreiding van saad kry,” sê sy.

Die ACB wil hierdie beperken-

de aspek ook aanpak. “Die twee bogenoemde wette, wat albei sedert 1976 in werking is, het meegebring dat die Suid-Afrikaanse saadstelsel grotendeels ’n paar groot korporasies bevoordeel en beskerm.

“Die ACB wil die natuurlike erfenis van Suid-Afrika se ryk diversiteit aan saad wat vir kosproduksie beskikbaar is, beskerm. Verder wil ons ook verseker dat kleinboere kan aanhou boer en hul saad uitruil sonder dat die wet hulle as misdadigers beskou. Dit is onregverdig om boere se onafhanklikheid weg te neem vir regulatoriese doeleindes.”