Beplan en produseer vir binnelandse mark

Die komende produksieseisoen gaan baie uitdagings bied aan banke en landboumaatskappye. Mieliepryse is te laag om produksiekoste te verhaal en ’n positiewe netto kontantvloei te verseker. Dit kan daartoe lei dat produsente nie in aanmerking sal kom vir pr

Vanjaar se geskatte mielieopbrengs kan sowat 6,08 ton/ha beloop. Dit lewer ’n totale produksie van 15 969 300 ton op 2 628 600 ha. Volgens die Landboubemarkingsraad (NLBR) se vraag-en-aanbodkomitee word verwag dat Suid-Afrika in die bemarkingsjaar 2018-’19 tot 2 180 000 ton mielie sal uitvoer. Dit laat ’n eindvoorraad van 3 464 745 ton wat na die volgende jaar oorgedra kan word.

’n Positiewe netto kontantvloei en die vermoë om ’n produksielening terug te kan betaal sonder oorlaatskuld aan die einde van die produksieseisoen is een van die belangrikste kriteria wat finansiers oorweeg in produsente se aansoeke.

PRYSVLAKKE

Die vlak van internasionale mieliepryse is te laag om produksie teen uitvoerpariteit te regverdig. Dit is teen die gemiddelde opbrengs op lang termyn nie winsgewend om teen die huidige internasionale mieliepryse op die uitvoermark mee te ding nie. Mielieprodusente kan dus nie teen die huidige lae internasionale pryse op die uitvoermark deelneem nie.

BELEIDSONSEKERHEID

Die rand is te sterk om mielies winsgewend uit te voer. Dit is ook te riskant om op beleidsonsekerheid staat te maak om deurlopend beter pryse teen ’n swakker rand te behaal.

Die rand moet genoeg verswak om uitvoer skerp te laat toeneem. Die rand moet minstens tot ’n vlak van R17 teenoor die Amerikaanse dollar verswak voordat mielies winsgewend en in groot hoeveelhede uitgevoer kan word.

Die rand kan egter selfs sterker vertoon indien beleidsonsekerheid afneem.

MARKTE

Lê daarop klem om te voorsien in die plaaslike vraag na mielies, wat in die bemarkingsjaar 2018-’19 sowat 10,8 miljoen ton kan beloop. Ongelukkig gaan die huidige surplus mielies oor die volgende twee jaar teen ’n lae tempo uitgevoer moet word. Dit bring mee dat mieliepryse tot einde April 2019 teen uitvoerpariteitsprysvlakke kan aanhou verhandel tensy produsente hul aanbod vir die komende planttyd verminder.

Aanduidings toon die reënvalvooruitsigte vir die komende produksieseisoen kan normaal tot ondernormaal wees.

KOSTEKNYPTANG

Let daarop dat die gemiddelde mielieproduksie weens tegnologie en die vaardighede van produsente aanhou toeneem, terwyl sowel in- as uitvoerprysvlakke met verloop van tyd afneem.

Verder veroorsaak inflasie in Suid-Afrika dat plaaslike produsente weens die pryskosteknyptang onder groter kostedruk geplaas word.

In 2014, toe produsente 14,25 miljoen ton mielies gelewer het, het die reële prys vir geel mielies R2 038 per ton beloop (2012-basisjaar). Die reële prys het weens die droogtetoestande en verlaagde aanbod gestyg tot R2 700 per ton verlede jaar toe Suid-Afrika 7,78 miljoen ton mielies geoes het.

Weens die verhoogde aanbod wat ná ’n tydperk van tekort verligting gebied het, het die gemiddelde JSE-prys vir geel mielies van R3 332 per ton verlede jaar tot R2 155 per ton vanjaar gedaal. Die reële prys vir geel mielies het vanjaar R1 645 per ton beloop.

In 2018 sal termynkontrakpryse vir geel mielies gemiddeld R2 043 per ton wees en die verwagting is dat die reële prys vir geel mielies weens inflasie verder tot R1 566 per ton kan daal. Inflasie het dus ’n groot invloed op produsente se vermoë om mielies volhoubaar te verbou.

Gemeet teenoor 2014 toe Suid-Afrika 14,25 miljoen ton mielies geoes het, was die reële prys van geel mielies destyds R2 038 per ton.

Die gemiddelde JSE-prys was toe R2 256 per ton. As inflasie in ag geneem word, moes die gemiddelde geelmielieprys dus nader aan R2 380 per ton beloop het en R2 458 per ton vir die komende produksietyd.

DILEMMA

Vanjaar se groot oes veroorsaak ’n groot dilemma vir produsente.

Pryse vir vanjaar en volgende jaar neig naby aan uitvoerpariteit, wat ongeveer R1 770 per ton beloop. Die verlede het gewys pryse moet tot 5-8% onder uitvoerpariteit daal sodat die uitvoertempo skerp toeneem.

Ons uitvoertempo is te stadig. Pryse moet tot R140 per ton onder die uitvoerprysvlakke van R1 770 per ton daal sodat uitvoer kan toeneem.

Daar is net een oplossing vir pryse om te herstel en dit is dat Suid-Afrika in die bemarkingsjaar 2017-’18 teen einde April 2,2 miljoen ton mielies moet uitvoer en nog 2,1 miljoen ton teen einde April 2019. Dit sal meebring dat die eindvoorraadvlak teen einde April 2019 weer 567 000 ton sal beloop. Dit sal daartoe bydra dat pryse reeds van Mei volgende jaar af herstel kan begin toon.

NUWE SEISOEN

Produsente sal hul aanbod van mielies aansienlik moet verminder om volhoubaar te kan produseer.

Pryse moet herstel vir 2017-’18 se nuwe aanplantings wat in 2018-’19 (Mei-April-bemarkingsjaar) bemark gaan word – of anders gaan die pryskosteknyptang die winsgewendheid van mielieproduksie voortdurend onder druk hou.

Met ’n gemiddelde opbrengs van 4,6 ton/ha met die aanplantings van 2017-’18 moet produsente hul aanplantings vanaf die huidige 2,63 miljoen hektaar in die produksieseisoen 2016-’17 tot 2,25 miljoen hektaar verminder. Dit is slegs 380 000 ha minder en veronderstel dat die nuwe produksieseisoen se gemiddelde opbrengs met 23% vanaf 6 ton/ha tot 4,6 ton/ha daal, en uitvoer van 4,3 miljoen ton tot einde April 2019 realiseer.