Maak veekorrels soos jy oes
’n Konsepwerktuig wat voerkorrels van hooi sommer so in die ry op die land maak, is besig om in Duitsland geëvalueer te word. Nadat finale verstellings aangebring is, gaan vervaardiging begin. Die werktuig sal ook oor ’n jaar of wat in Suid-Afrika beskikb
Tegnologie in die landbou strek oor ’n wye front. Van saad- tot werktuig tegnologie moet die boer in ’n posisie stel om meer voedsel met minder produksiemiddele te voorsien.
Dit was met Landbouweekblad se besoek aan Krone en Kuhn se fabrieke in onderskeidelik Duitsland en Frankryk duidelik hoeveel ywer werktuig vervaardigers aan die dag lê om nuwe werktuie die lig te laat sien wat die lewe vir die boer makliker maak en om gehalte uit die boonste rak te verseker.
Die tien werktuie hieronder het my die meeste beïndruk. Dit sluit nie slegs werktuie van die twee betrokke vervaardigers in nie, maar ook ander masjinerie wat ons op plase raakgeloop het.
1 KRONE PREMOS 5000
Dié werktuig is die eerste in sy soort ter wêreld en tel die hooi of strooi regstreeks van die land af op en maak voerkorrels daarvan. Krone het ’n paar prototipes wat in verskillende lande getoets word sodat aanpassings aangebring kan word voor hy met volskaalse vervaardiging en bemarking begin.
Die maatskappy gaan aanstaande jaar sowat tien van die werktuie aan Duitse boere beskikbaar stel. Dit sal op die vroegste in 2019 in Suid-Afrika te koop wees.
“Dit was soos ’n tsoenami soos die boere oor die eerste konsepmodel gepraat het. Hulle w oudit dadelik hê ,” vertel mnr. Matthias Reker, uitvoer bestuurder van Krone, by die maatskappy se hoofkantoor in Spelle, Duitsland.
Die korrelmaker skakel die maak van bale en die uitry daarvan na die plaaswerf uit. Die boer het ook minder plek nodig om die voerkorrels op te berg as wat die geval met hooibale is.
Die groot voordeel is dat die hooi nie na ’n fabriek aangery hoef te word nie, maar dat die werktuig dit soos ’n baler van die grond af optel en na ’n invoerrotor neem, wat die opkerf van die voer met lemme onnodig maak. Die voer word na rollers met openinge geneem, waar die voer teen tot 200 000 kPa ingepers word en die hooi ’n temperatuur van 70-100 °C bereik om voerkorrels te vorm. Die korrels word dan in ’n tenk op die werktuig gestort. Die hooi moenie meer as 16% vog bevat nie, anders kan dit nie behoorlik saamgepers word nie.
Nog iets waaraan die maatskappy werk, is ’n werktuig met ’n baalkamer waarin voerbale geplaas word sodat voerkorrels op die plaaswerf gemaak word. In dié geval word die voer dus aangery.
Hulle werk nog aan ’n konsep om ander bestanddele vanuit tenks op die werktuig by te voeg om gebalanseerde voerkorrels te maak.
Die Premos 5000 kan 5 ton voerkorrels per uur maak. Die tenk waarin die korrels gestort word, het ’n inhoudsmaat van 9 000 liter en kan sowat 5 ton korrels hou.
Die werktuig maak egter nie net voerkorrels nie, maar ook korrels van strooi om as beddegoed in hoenderhuise en stalle te dien waar dit langer as strooi gebruik kan word voordat dit té besoedel is en vervang moet word.
Nog ’n aanwending is om korrels van strooi te maak wat vir verbranding in stowe en oonde gebruik word, wat baie belangrik vir verhitting gedurende die ysige winters in die Noordelike Halfrond is.
’n Prys is nog nie vasgestel nie, maar die werktuig behoort ’n paar miljoen rand in Suid-Afrika te kos. Kyk na die video op Landbou.com.
2 KRONE COMPRIMA F 125 XC
Hierdie rondebaler het ’n wêreldrekord
van 149 bale binne ’n uur in Spelle, Duitsland, opgestel. In die proses het dit gemiddeld 2,5 bale per minuut teen die hoogste digtheid s verstelling gemaak en dit met twee lae net toegedraai. Dit is gelykstaande aan sowat 28 ton koringstrooi per minuut. Die baler is in Suid-Afrika beskikbaar.
3 STADE MÜHLENBAUER
Hierdie bielie van ’n hamermeul van die Duitse vervaardiger Bernard Stade is nie vir die boer bedoel wat min hooi het om te maal nie. Ek het dit op die plaas van mnr. Heinz-Josef Kappelhoff by Spelle raakgeloop. Hy is die afgelope 30 jaar ’n melkboer, maar doen ook kontrakwerk vir ander boere wat dit nie kan bekostig om ’n volledige reeds werktuie vir hul plase te koop nie. Onder sy toerusting vir kontrakwerk tel twee Stade Mühlenbauer-hamermeulens wat elk 160 ton hooi per uur kan maal. Dit is selfaangedrewe, het ’n enjin van 615 kW om dié enorme hoeveelheid hooi te kan maal en die bestuurder sit in ’n stofdigte kajuit vanwaar hy die maalproses beheer.
4 KUHN SPV 14 CONFORT
Hierdie werktuig is ’n selfaangedrewe voermengerwa wat deur die vervaardiger as ’n kompakte masjien bestempel word wat maklik is om te hanteer en danksy ’n agterstuur-as baie kort draai. Die maalkop laai die hooi of ander voerbestanddele in. Die kop kan op en af beweeg om kuilvoer met ’n skoon snit in te neem om die indringing van suurstof, wat die kuilvoer laat verswak, in ’n groot mate te beperk. Die werktuig vermeng die bestanddele terselfdertyd in die voertenk. Dan ry die bestuurder na die plek waar die vee gehou word en laai die voer teen ’n stewige stapspoed in die krippe uit. Die werktuig het ’n enjin van 126 kW. Die kajuit, waarin die bestuurder sit, is van ’n rekenaar en ’n terminaal voorsien waarop die inname van die voerbestanddele aangedui word sodat die rantsoen se bestanddele in die korrekte verhouding ingelaai kan word. Die werktuig kan op versoek ingevoer word.
5 KUHN AXENT 100.1
Die vervaardiger maak daarop aanspraak dat dié kunsmisstrooier die eerste in sy soort is wat verseker dat sy vrag 100% eweredig weerskante uitgestrooi word, danksy ’n onafhanklike beheerstelsel op elke uitstrooiskyf. Dit maak elke sekonde ’n aanpassing om te verseker dat presies ewe veel kunsmis, kalk of droë, organiese misstof links en regs uitgestrooi word. Ander tegnologie op die werktuig is in ooreenstemming met presisieboerdery om die kunsmis wisselend toe te dien. Die Axent kan die kunsmis tot 50 meter breed teen ’n tempo van 500 kg per minuut versprei. Die werktuig, wat deur ’n trekker gesleep word, het ’n bak van 9 400 liter en kan ’n vrag van 10 400 kg dra, wat groot genoeg vir die grootste plase is. Dit word op aanvraag na Suid-Afrika ingevoer.
6 KUHN SYSTEM TKS K2 FEEDROBOT
Hierdie outomatiese voermasjien loop op spore langs of tussen stalle en krale waarin beeste gehou word en laai voer uit teen ’n tempo en hoeveelheid wat vooraf aan die rekenaar verskaf word. Dit kan die vee verskeie kere per dag voer om sodoende te voorkom dat voer vermors word of dat die vee nie genoeg kos het om te vreet nie. Die robot skakel arbeid uit, wat veral in die Noordelike Halfrond baie duur is. In lande waar plaasgrond duur en skaars is, kan nuwe stalle of krale só ontwerp word dat dit net genoeg plek vir die voerrobot laat en nie breë bane het waar ’n trekker met ’n voerwa of ’n selfaangedrewe voermenger hoef te ry nie. Die robot word met die samewerking van die Noorweegse maatskappy TKS vervaardig en kan op spesiale versoek ingevoer word.
7 KUHN PERFORMER 5000
Dié skottel-en-tandwerktuig is as die werktuig van die jaar vir 2017 op die internasionale Sima-landbousakeskou in Frankryk bekroon en word deur Kuhn as een van sy vlagskipwerktuie beskou. Dit voldoen aan die vereistes vir bewarings boerderye n stel die boer in staat om verskeie aksies in een trekkerbeweging te kombineer. Die boer kan selfs saad kaste daarop monteer om tegelykertyd sny-en tand bewerkings, saadbed voor- bereiding met rollers en die plant van saad uit te voer. Dit het skottels (wat 10 cm diep werk), tande (tot 35 cm diep) en twee stelle
rollers. Al die aksies kan saam of een-een uitgevoer word na gelang van die bewerking wat die boer wil doen. Alle verstellings word hidroulies gemaak. Die snyhoek van die skottels kan selfs vanuit die stuurkajuit verstel word. Die werktuig is geskik vir vlak of diep bewerking. Die Performer is in twee modelle verkrygbaar vir bewerkings van 4-5 meter breed en verg ’n trekker van 370 kW. Rovic Leers kan dit vir ’n klant invoer. Kuhn Krause in Noord-Amerika se gelykwaardige Dominator is plaaslik beskikbaar.
8 KUHN VARI-MASTER 153
Dié bielie van ’n omslagploeg is beskikbaar in modelle met drie tot ses skare. Die ploegwydte kan vanuit die kajuit verstel word. Met die omdraaislag in die wenakker vou die ploeg vanself op en keer weer terug tot die oorspronklike wydte wanneer die trekker klaar omgedraai het. Daar is ook ’n 153-model beskikbaar wat vir intensiewer werk en moeiliker toestande ontwerp is. Die ploeg kan ingevoer word.
9 KUHN OCEANIS 2
Hierdie sleepspuit vir gewasse maak korte mette met ’n land, want dit kan ’n strook van tot 48 m op ’n slag bespuit. Daarom word die spuitbalk van aluminium gemaak, wat baie lig is. Die spuit is in drie modelle met tenks van onderskeidelik 5 600 liter, 6 500 liter en 7 700 liter beskikbaar. Dit is vir presisieboerdery ontwerp. Die getal spuitkoppe kan vanuit die stuurkajuit van die trekker gekies word na gelang van die werk wat gedoen moet word. Met satellietverbinding en ’n wisselende toedieningskaart in die rekenaar kan spuitkoppe ook aan- en afgeskakel word om oorvleueling te voorkom. Die spuitbalk bly altyd op dieselfde hoogte vanaf die grond, ongeag ongelyk terrein. Die spuit kan op spesiale versoek vir ’n boer ingevoer word. Twee ander modelle, die Lexis en die Metris, is in Suid-Afrika verkrygbaar.
10 MAN-KONSEPVRAGMOTOR Daar is nog nie so ’n vragmotor beskikbaar nie, maar dié foto gee ’n beeld van hoe vragdraers in die toekoms gaan lyk. Hierdie futuristiese vragmotor wat ek by Krone raakgeloop het, is deur MAN gebou om op motorskoue uitgestal te word.