Kommentaar op kommunale grondregte ingewag
KOMMENTAAR kan nou gelewer word op die Wetsontwerp op Kommunale Grondregte wat deur die Departement van Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming saamgestel is.
Dié wetgewing wil hê dat die grondregte van gemeenskappe hervorm moet word deur die institusionele gebruikregte van grond deur individuele huishoudings te verseker. Kommentaar kan tot 7
September op hierdie wetsontwerp gelewer word.
Suid-Afrika probeer sy grondhervormingsdoelwitte bereik. Die proses geskied egter teen ’n slakkegang en dit is besaai met korrupsie en ongerymdhede.
Intussen het die grondkommissie vir Afrika vir die eerste keer vergader. Lidlande van die AfrikaUnie het in 2009 onderneem dat wetgewing rakende grond geformuleer moet word sodat gelyke toegang vir alle grondgebruikers, insluitende die jeug, vroue en ander grondloses en kwesbare groepe, gebied kan word. Die rede wat daarvoor aangevoer word is dat hoewel grondkommissies op die Afrika-kontinent erkenning
gee aan gemeenskapsgrond, geniet gemeenskappe nie dieselfde regte as die staat of private individue wat titelaktes het nie.
Die kommissie het op sy vergadering in Ghana besluit daar moet gestreef word na gelyke regte, onteieningsprosesse, toegang tot krediet en grondsertifikate wat regsbindend is om die ongelykheid ten opsigte van grond om te swaai.
Mnr. John-Peter Amewu, Ghana se minister van grond en natuurlike hulpbronne, het luidens ’n verklaring gesê hoewel die kontinent die meeste grond het wat geskik is vir landboubedrywighede, is sy gapings in produktiwiteit die hoogste. “Ons sien ongelyke grondeienaarskap en grondloosheid wat toeneem in baie Afrikalande, en vroue, wat die meeste primêre produsente van voedsel is, word beperk deur gewoontereg.”
Hy het toegegee dat grondkwessies en -stelsels baie kompleks en uiteenlopend is. Daarom is daar ’n behoefte aan omvattende beleid om die toegang, gebruik en bestuur van die grondhulpbronne in die verskeie Afrika-lande te formuleer. Die verblyfregstelsel wat op gewoontereg gebaseer is, bly die dominante verblyfreg-regime op die kontinent en maak gemiddeld 70% van die grondregte in elke land uit.