SWAAR JAAR KRY LAND BANK NIE ONDER
DIE Land Bank is ’n voorbeeld van ’n onderneming in staatsbesit wat’n bate vir SuidAfrika is, sê dr. John Purchase, uitvoerende hoof van die landbousakekamer Agbiz. Dié bank kon, ondanks die droogte, in die boekjaar tot einde Maart sy bruto leningsboek met 11% vergroot en sy wins met 13% verhoog. Saam met sy stewige resultate het die bank weer ’n ongekwalifiseerde oudit gekry.
Purchase sê die Land Bank se prestasie is in sterk teenstelling met verskeie ondernemings in staats besit wat ’n groot las vir SuidAfrika is, veral vir belastingbetalers.
Die bank het sy goeie prestasie in die laaste paar jaar voortgesit en kon onder meer sy leningsboek vir die ontwikkelende deel van landbou feitlik verdubbel.
“Dit kom ondanks teenwinde, soos die ergste droogte in ’n eeu in byna die hele SuidAfrika, asook probleme op die kapitaalmarkte en die politieke onstuimigheid. Dit is belangrik om te besef die Land Bank moet sy finansiering op kapitaalmarkte kry. Hy ontvang geen regstreekse finansiering van die Regering nie, slegs regeringswaarborge wat hy as hefboom vir bykomende finansiering kan gebruik.” Hy sê ’n finansieel gesonde Land Bank is ’n groot voordeel vir die landbou en voedselsekerheid.
NUWE POSTE GESKEP
Mnr. TP Nchocho, uitvoerende hoof van die bank, het op die bekendstelling van die 2016’17resultate gesê danksy die goeie reën laat in 2016 het boere meer geleen om te plant.
Die Land Bank se versekeringsmaatskappy (LBIC) was weens die vorige produksiejaar se droogte onder druk omdat die verhouding van eise teenoor premies baie hoog was.
Volgens Nchocho is die LBIC egter goed gekapitaliseer en sal aanhou om risikodekking aan die sektor te bied.
Hy het die pluimveebedryf uitgelig as een wat in die tydperk van verslagdoening swaargekry het. Die Land Bank het nie groot blootstelling aan dié sektor nie, maar waar hy wel blootgestel is, het hy help soek na oplossings om werkgeleenthede te behou.
Volgens Nchocho het die bank só gehelp om sowat 3 500 werkgeleenthede in die sektor te behou. Die bank was verder in die breë betrokke by die skep van 15 360 nuwe landbouwerkgeleenthede.
OPKOMENDE BOERE
Die bank se ontwikkelingsleningsboek, wat lenings aan histories be
nadeeldes of ondernemings met ’n meerderheid swart aandeelhouers insluit, het van R2,5 miljard in die boekjaar 2015-’16 tot R4,9 miljard in die jongste boekjaar gestyg.
Nchocho het gesê die bank ondersoek vernuwende waardeketting-finansieringsvennootskappe waardeur opkomende boere ondersteun kan word, selfs al het hulle nie sekuriteit nie.
Volgens hom is daar onvoldoende sinergieë tussen die belangrikste instellings wat by transformasie in die sektor betrokke is.
Dit gebeur byvoorbeeld dat daar ’n goeie projek is, maar die nodige infrastruktuur of iets, soos ’n waterlisensie, is nie gereed nie. Nchocho sê baie meer kan deur gesamentlike ondernemings bereik word.