Mielie se behoefte op V12 die hoogste
Mnr. Pieter Rademeyer, hooflandboukundige van die saadmaatskappy Pannar, hervat sy verduideliking van hoe ’n mielie in sy verskillende groeistadia funksioneer. Hy verduidelik die res van ’n mielieplant se lewensverloop, met wenke oor hoe jy dit vir optima
Hoewel die potensiële koppe op ’n mielieplant in die V5-stadium gevorm is, word die aantal rye en potensiële pitte op en grootte van elke kop in die V12-stadium bepaal.
’n Nuwe blaar verskyn ongeveer elke twee dae en stutwortels begin vorm. Dit kan gesien word as die belangrikste stadium van die mielieplant. As daar in hierdie tyd tekortsimptome is, sal daar skade aan die oes wees.
Mielies het in dié vinnige, vegetatiewe ontwikkeling die meeste stikstof nodig. Probeer water- en voedingtekorte vermy om te verseker dat die kop so groot moontlik is en die maksimum aantal pitte ontwikkel.
Die hoeveelheid pitte en kopgrootte is afhanklik van die tydbehoefte van die betrokke baster. ’n Vinnige baster gaan vinniger deur hierdie stadia en is geneig om kleiner koppe te lewer. Dit is een van die redes waarom vinnige basters teen ’n hoër plantstand aangeplant word om daarvoor te vergoed.
Vermy swamdoderbespuiting in die V10- tot V14-groeistadium weens die risiko van gestremde kopontwikkeling.
As blare in die oggend reeds weens vogstremming toedraai, kan oesverliese van tot 3% per dag ondervind word. As hael in hierdie groeistadium al die blare verwyder, kan 40% tot 60% skade gely word. Groter verliese kom gewoonlik by vinnige basters voor, vergeleke met basters met ’n langer groeityd. In die geval van 50% blaarverlies, kan 20% tot 30% oesskade gely word.
V18-STADIUM
Die wortels het nou tot op ’n diepte van 1,8 meter ontwikkel as die gronddiepte dit toelaat. Kopontwikkeling vind vinnig plaas. Die plant is sowat ’n week van baardverskyning af. Stremming kan kopontwikkeling meer as pluimontwikkeling vertraag.
Stremming in hierdie stadium veroorsaak dat stuifmeelstorting voor baardverskyning kan begin. As die blare reeds in die oggend weens vogstremming toedraai, kan oesverliese van tot 4% per dag gely word.
Meerkoppige basters is gewoonlik stabieler in strestoestande omdat kopontwikkeling minder beperk word vergeleke met enkelkoppige basters in dieselfde toestande.
As die plant 100% deur hael ontblaar word, kan totale opbrengsverlies gely word.
R1-STADIUM
Die reproduktiewe stadium begin sodra die baard verskyn. Stuifmeelstorting vind oor ’n tydperk van vyf tot tien dae plaas. Dit is uiters belangrik om nou optimale toestande te handhaaf. Tydens bestuiwing word die eierselle bevrug, wat belangrik is om te verseker dat die aantal potensiële pitte ten volle ontwikkel.
Die mielie is die heel gevoeligste vir stremming in hierdie stadium. Stremming kan veroorsaak dat die pitte aan die punt van die kop begin afspeen.
As blare in die oggend reeds weens vogstremming toedraai, kan oesverliese van 7% tot 9% per dag ondervind word. As die plant heeltemal deur hael ont-
blaar word, kan die opbrengsverlies tot 100% beloop.
Blaarsiektes, insekte en rooispinmyt kan soortgelyke opbrengsverliese teweegbring.
Die opname van kalium deur die plant is teen hierdie stadium amper volledig afgehandel. Kalium speel ’n belangrike rol in bestuiwing en graanvulling. As tekorte voorkom, kan dit baardverskyning vertraag en selfs daartoe bydra dat pitte op die punt van die kop nie vul nie. Lae vlakke van kalium en oormatige stikstof kan tot omvalprobleme lei.
Die opname van stikstof en fosfor vind in hierdie stadium nog vinnig plaas. Die mielie begin om voedingstowwe uit ander dele van die plant na die kop te verplaas. Blaarontledings en voedingstof konsentrasies in die plant is in hierdie stadium goed gekorrelleer met die finale graan opbrengs en die doeltreffendheid van die bemesting s program wat gevolg is.
Die plant gaan nou begin om koolhidrate in die endosperm op te gaar, en die stadium begin waar vaste stowwe vinnig in die pitte opbou. Wurm- of haelskade aan die mieliekop kan tot ’n sekondêre infeksie van fusarium of ander swamme lei.
R2- TOT R6-STADIA
Dit is die stadia van aktiewe graanvulling. Die plant is in sy finale, kritieke stadium waartydens koolhidrate na die kop verplaas word. Plante wat in die vegetatiewe stadium geil ontwikkel het, en stremming in die graanvullingsperiode ondervind, is meer geneig tot stam- en wortelvrot, en dus ’n vroeë dood.
Stremming in dié stadium kan die aantal pitte, grootte en gewig van die oesbare pitte verminder. Dié stadium van pitontwikkeling is regstreeks gekoppel aan die potensiële skade wat gely kan word as stremming voorkom. Probeer om die fabriek so lank moontlik groen te hou. Dit sal verseker dat die plant so lank moontlik in elk van die reproduktiewe stadia deurbring om die maksimum opbou van droëmateriaal te laat plaasvind.
Dit is belangrik om die blare teen siektes te beskerm. Die blare bokant die kop is die belangrikste, want hulle is die doeltreffendste fotosinteerders. Daarom is dit raadsaam om hulle veral te beskerm.
Die graan is fisiologies ryp wanneer die swart lagie aan die basis van die pitte vorm.
Stremming in hierdie tyd kan veroorsaak dat pitte voortydig fisiologies ryp word, wat nadelig vir pitgrootte en -gewig is.
Onder besproeiing kan die laaste watertoediening aan die hand van die volgende gedoen word:
■ As mielies binne die aangewese tyd geplant is, kan aanvaar word dat elke dag ná bestuiwing 2% tot graanvulling bydra. Daar is dus ten minste 50 dae nodig, met afwykings na die koeler en warmer gebiede toe. Die algemene reël is twee weke ná die volduik-stadium. ■ Kyk na die plantbeskikbare water in die grond. Hou die kleipersentasie, logingsindeks en grondtipe in gedagte. ■ Wanneer 80% van die skutblare verkleur het en die graan se voginhoud sowat 35% is. ■ Die afdroogtydperk word deur die baster- en graan-tipe, en humiditeit van die omgewing bepaal. ■ Diplodia-kopvrot kan die kop in graanvulling of ná fisiologiese rypwording binnedring as toestande daarvoor gunstig is. Waar mielies op plase opgeberg word, moet klem op die vogpersentasie gelê word. Met ’n voginhoud van hoër as 14% kan Diplodia vinnig die hele silo deurtrek en groot skade aanrig.