Die onafhanklike trustee

Benoemde persone moet aan bepaalde vereistes voldoen voor die Meester hom/haar as trustee van ’n trust sal aanvaar. Volgende week kyk ons na wat ’n onafhanklike trustee moet doen nadat hy/sy by die trust aangestel is.

Voordat ’n voorgenome trustee (onafhanklike trustee ingesluit) die werk as trustee van ’n trust aanpak, is dit noodsaaklik om sekere aspekte van ’n trust, trusteeskap en die administrasie van ’n trust te ondersoek. Byvoorbeeld:

■ Wat moet ’n onafhanklike trustee weet en doen?

■ Wat moet die mede-trustees weet en doen om hul pligte as trustees na te kom?

■ Is daar ’n verskil in die uitvoering van pligte tussen die verskillende trustees?

■ Wie het besluit daar moet onafhanklike trustees wees?

■ Wat is ’n onafhanklike trustee se pligte? Die Meester van die Hooggeregshof het in sy direktief no. 2 van vanjaar (2017) ’n lys kenmerke gegee waaraan só ’n onafhanklike trustee moet voldoen.

In die Suid-Afrikaanse reg en ook ingevolge die Wet op die Beheer oor Trustgoedere (Wet 57 van 1988) is daar geen onderskeid tussen die trustees in ’n trust nie. Trustees se pligte is almal dieselfde, want al die trustees is verantwoordelik vir wat in die trust gebeur. Al verskil is dat “onafhanklike trustees” nie familie mag wees van die begunstigdes, oprigter of trustees nie. Dit moet ’n “buiteperd” wees wat nie ’n regsgeleerde of iemand met ’n spesiale kwalifikasie hoef te wees nie.

Die Meester het ’n blote opmerking van regter Edwin Cameron van die Grondwethof baie ernstig opgeneem en dit wat nie prese--

dentereg is nie, verhef tot “presedentereg” deur die “onafhanklike trustee” as ’n vereiste in familietrusts in te bring.

In die saak Land and Agricultural Bank of South Africa v Parker and Others 2004

JDR 0574 (SCA) het Cameron gesê: “The Master should in carrying out his statutory functions ensure that an adequate separation of control from enjoyment is maintained in every trust. This can be achieved by insisting on the appointment of an independent outsider as trustee to every trust in which (a) the trustees are all beneficiaries and (b) the beneficiaries are all related to one another.”

BESTUUR EN BEHEER

Trustees is soos ’n maatskappy se direkteure. Trustees is verantwoordelik as iets in die trust verkeerd loop en moet dit in ’n hof kan verduidelik. Trustees neem altyd saam besluite, maar onafhanklik van mekaar. Elkeen dink vir homself en moet verantwoording kan doen vir ’n besluit wat verkeerd geloop het.

’n Mens kan nie eintlik sê ’n trust besit bates nie, want die trustees is die “eienaars” van alle bates in die trust, maar in ’n fidusiêre hoedanigheid. Trustees moet die bates van die trust apart hou van hul eie bates. Hulle bestuur en beheer die bates van ’n trust, vir en namens al die begunstigdes van die trust.

Hulle moet met sorgsaamheid teenoor die begunstigdes en die bates optree. Trustees behoort beter teenoor begunstigdes in ’n trust op te tree as ’n pa teenoor sy kinders, het die hof per geleentheid gesê.

AANVANGSDATUM

’n Nuwe trustee word benoem by wyse van ’n resolusie deur die bestaande trustees. Op die skriftelike resolusie is gewoonlik ’n spasie waar die voorgenome trustee by wyse van sy/haar handtekening aanvaar dat hy/ sy ’n trustee wil word. Ander vorms van die Meester, soos J 417 (die “Aanvaarding van Trusteeskap”-vorm), moet ook onderteken word. Die onafhanklike trustee moet ook ’n nuwe beëdigde verklaring voor ’n Kommissaris van Ede onderteken.

’n Trustee se trusteeskap neem ’n aanvang nadat die Meester se kantoor ’n oorspronklike magtigingsbrief uitgereik het waarop die persoon se naam as trustee voorkom.

Op daardie magtigingsbrief van een bladsy sal al die trustees se name en ID’s verskyn, asook ’n stempel van die betrokke Meesterskantoor (daar is 15 Meesterskantore in Suid-Afrika) met ’n datum daarop. Van daardie datum af is die persoon ’n trustee. Die nuwe trustee kan nie verantwoordelikheid aanvaar vir enige gebeure, doen en late voor daardie datum nie.

’n IT-nommer verskyn ook op die magtigingsbrief. Dit is die registrasienommer van die spesifieke trust wat deur die Meesterskantoor aangebring word.

Mnr. Andrè Eloff is ’n regs-en-besigheidskonsultant van die finansiëledienstemaatskappy Allegiance Consulting.