Oes op mespunt
MET slim planne en baie ywer het Suid-Afrika se graanhanteerders verseker dat daar geen krisis ontstaan het met die opberging van die land se rekord-somergraanoes nie, sê mnr. Jacob de Villiers, voorsitter van Agbiz Grain en ook besturende direkteur van Afgri se graanafdeling.
Hy sê die ergste is nou verby. “Afgri het met sy innames in ’n stadium ’n hoogtepunt van 86 000 ton per dag ingeneem en staan nou op sowat 8 000 ton per dag. As ek moet raai, het Senwes waarskynlik ’n hoogtepunt van tot 70 000 ton per dag ingeneem en is hy nou by sowat 20 000 ton. Dit is bestuurbaar.”
Hy sê van die vernuwende planne wat silo-eienaars gemaak het, was om bykomende opbergingsvermoë te skep en selfs om graan oornag te verskuif van silo’s wat vol was, na silo’s wat nog ruimte gehad het.
VEILIGE BEWARING
“Ek weet verskeie silo-eienaars, soos VKB by Reitz in die Vrystaat, het bykomende bunkers gebou. Ons het self ook bykomende, tydelike vermoë geskep vir opberging op sommige plekke.
“Afgri se vermoë vir opberging is 4,8 miljoen ton en het in ’n stadium 3,6 miljoen ton opgeberg. Die graan word nie noodwendig gelewer by die plekke waar jy nog beskikbare vermoë het nie.”
De Villiers sê die belangrikste is nou om die voorraad veilig te bewaar tot dit verbruik of uitgevoer kan word. “Suid-Afrika se graanhanteerders het ’n goeie geskiedenis van opberging. As ’n mens kyk na langer tydperke waar ons dalk met ’n groot oordragvoorraad in die nuwe seisoen gaan sit, sal daar nuwe haakplekke wees. ’n Mens sal graan van die nuwe seisoen moet ontvang, terwyl jy nog met voorraad van die ou seisoen sit.”
Hy sê die totale opbergingsvermoë is nie ’n probleem nie. “Suid-Afrika het meer as genoeg opbergingsgeriewe. Net ten opsigte van silostrukture is dit in die omgewing van 18 miljoen ton se opbergingsvermoë. Dan verwys ek nie eens na alternatiewe strukture nie.”
NÓG ’N SURPLUS?
“As ons dieselfde grootte oes die volgende seisoen saam met ’n groot oordragvoorraad moet hanteer, sal dit nuwe probleme skep. Maar ons sal nie kla daaroor nie en ’n plan beraam. Ons verdien ons brood en botter daarmee.”
Intussen is 993 840 ton van Suid-Afrika se surplus van meer as 4 miljoen ton al sedert die begin van die bemarkingsjaar in Mei uitgevoer.
Die uitvoer het volgens die SA Graaninligtingsdiens (Sagis) ’n goeie hupstoot gekry in die week wat 11 Mei geëindig het. Altesaam 111 287 ton mielies (waarvan meer as 90% geel) is in dié week uitgevoer teenoor die vorige week se net meer as 48 000 ton.
‘Die graan word nie noodwendig gelewer by die plekke waar jy nog beskikbare vermoë het nie.’