MELK WEN GOED VELD IN AFRIKA
Ten spyte van sy beraamde 16 miljoen tot 17 miljoen koeie lewer Afrika maar 5,4% van die wêreld se beesmelk. Groot internasionale suiwelmaatskappye begin egter toenemend in Afrika belê, onder meer omdat markte in Europa ’n versadigingspunt bereik het.
Produksie word ook danksy ontwikkelingsfinansiering bevorder.
Mnr. Kobus Mulder, konsultant in die suiwelbedryf, het op die MPO Gauteng se jaarlikse suiweldag by die Belnori-boetiekkaasmakery vertel van die werk wat hy in Afrika met sulke finansiering doen.
Primêre melkproduksie is op drie na die belangrikste landbousektor in Wes-, Sentraal- en Oos-Afrika, met die meeste melk in Afrika suid van die Sahara (67%) wat in die oostelike dele geproduseer word.
Produksie is hoofsaaklik op klein skaal en beloop 600 kg tot 1 000 kg/koei/laktasie.
“Gehalte en produksiedoeltreffendheid is kwessies,” sê Kobus.
Daar is baie min meganisering op plaasvlak en vervoer na melkinsamelingsentrums is ook ’n probleem – melk word onder meer in kanne agterop fietse aangery.
Slegs sowat 5% tot 25% van melk word verwerk – hoofsaaklik deur groot maatskappye – en slegs 25% tot 50% van bestaande geriewe word benut.
Melkproduksie raak egter toenemend “in die mode”. Kobus sê in Zambië is dit gewild onder staatsamptenare om hul pensioengeld in melkproduksie te belê.
Ontwikkelingsprojekte behels gewoonlik die verbetering van lewende hawe, die verhoging van melkvolume, die ontwikkeling van insamelingsentrums, die verbinding van sulke sentrums met verwerkers en verwerking.
Dragtige verse word deur projekte, soos die koffiewinkelgroep Starbucks se The Big Cow Project, aan gesinne geskenk. Een vrou het ’n jaar nadat sy só ’n koei ontvang het, genoeg geld verdien om haar eerste baksteenhuis te kon bou.
By die melkinsamelingsentrums is dit meestal kinders wat die melk bring. “Hulle is klein entrepreneurs wat die melk by boere koop en dan aan die melkkoöperasie verkoop.”