Talle vrae oor kolleges, projekte in Mpumalanga
Beamptes van Mpumalanga se departement van landbou moes netelige kwessies, soos die besteding aan verbeterings by ‘n kollege wat toegemaak is, die oprigting van ’n tweevertrekstruktuur wat as ’n verwerkingsaanleg voorgehou word en die provinsie se verwarr
PLANNE word beraam om die landboukollege Marapyane in Mpumalanga te heropen nadat aan die lig gekom het dat R50 miljoen se opknappingswerk gedoen is terwyl die kollege se deure reeds gesluit was.
Mnr. Vusi Shongwe, LUR vir landbou in Mpumalanga, het die nuus van die heropening aan die Parlement se portefeuljekomitee vir landbou, bosbou en visserye oorgedra. Hy het ook gesê dat nóg ’n landboukollege opgerig gaan word. Die Elijah Mangokollege in Kabokweni sal in ’n landboukollege omskep word om studente en begunstigdes van grondhervorming in die Laeveld te bedien.
Shongwe en sy span het voor die komitee verskyn om vrae te beantwoord.
Mnr. Nazier Paulsen, EFFLP, wou weet waarom daar verbeterings van R54 miljoen aan die landboukollege Marapyane aangebring is en rekenaars in 2015 gekoop is – nadat die kollege toegemaak is. Die kollege is in 2015 by die Universiteit van Mpumalanga ingelyf.
Shongwe, wat nou agt maande lank LUR is, het gesê hy het besluit dat die kollege heropen moet word, aangesien die verbeterings reeds aangebring is. Anders sal dit net ’n vermorsing van geld wees.
In die huidige boekjaar is R 5 miljoen begroot vir die instandhouding van die woon geriewe en die perseel en vir water infrastruktuur.
Die kollege het sy deure gesluit vir inlywing by die Universiteit van Mpumalanga. Die universiteit het egter besluit om nie die kollege te gebruik nie. Dit het tot die verval van die geboue en perseel gelei. Die personeel is na die universiteit verplaas en twee wagte is by die hek agtergelaat.
Shongwe het gesê dat die kollege ingespan gaan word om begunstigdes van grondhervorming in landboubedrywighede op te lei. Daar sal ook opleiding in graanboerdery, boerdery op droëland en veeboerdery aangebied word.
STRUKTUUR MET TWEE VERTREKKE
Die portefeuljekomitee het op’ n besoek aan die provinsie vroeër vanjaar bevind dat die mielie verwerkingsaanleg Nkomazi-Wes Mieliemeule in die distrik Ehlanzeni-Suid, wat R8,4 miljoen gaan kos ,’ n twee vertrek struktuur is.
Me. Rosina Semenya, voorsitter van die portefeuljekomitee vir landbou, bosbou en visserye, het gesê die komitee het self die projekte uitgekies wat hy wou besoek en die struktuur gevind wat as ’n verwerkingsaanleg voorgehou word.
Die provinsiale departement het intussen die prys van die “aanleg” dramaties verminder tot R741 000. Hy dui ook nou aan dat die “hele projek” teen ’n koste van R8,4 miljoen voltooi sal wees. Die projek het reeds in 2011-’12 begin.
Die jongste dokumente van die departement wys egter dat daar tot dusver R2,4 miljoen aan die projek bestee is en dat ’n verdere R6 miljoen in die huidige boekjaar vir die meule en silo’s begroot is.
Mnr. Israel Moyasi Silinda, hoofdirekteur vir die ondersteuning van boere by die departement, het gesê dat Lethabo Milling in die Vrystaat aangewys is as die strategiese vennoot van die meule. Die begunstigdes van die Nkomazi-projek sal die meerderheidsaandeel in die projek hê.
TREKKERPROJEK
Semenya wou ook antwoorde oor die provinsie se meganisasieprojek hê. Sy wou weet watter trekkers aan watter regeringsfeer behoort en hoeveel werklik werk.
Silinda kon nie aan die komitee ’n duidelike prentjie verskaf oor wie watter trekkers in die provinsie besit nie. Daardie inligting sal later verskaf word.
Shongwe het, nadat hy Silinda oor die kole gehaal het, gesê hy meen die meganisasieprojek in die provinsie word nie behoorlik gekoördineer nie.
Foton-trekkers van China wat gebruik word om sagte grond vir rysverbouing te ploeg, is aan die provinsie verskaf. “Ons grond is hard en benodig ander trekkers.”
’n Oudit van die trekkers is gedoen. Dié wat wel geskik is, sal reggemaak word. Van die res sal ontslae geraak word.
Twee trekkerherstelaanlegte sal in die provinsie opgerig word. “As ’n trekker ses maande lank staan omdat sy aansitter stukkend is, beteken dit daar is nie behoorlike vermoëns in die departement om die trekkers in stand te hou nie nie,” het Shongwe gesê.
Hy beoog ook om die grond by skole te laat bewerk sodat leerders vanaf ’n jong ouderdom by landboubedrywighede betrek kan word. “Ons wil Mpumalanga groen maak,” het hy gesê.