BESPROEIING: PASOP VIR VERSUIP

Kan jy ’n hamburger onder die water eet?

Só het mnr. Chris Barnard, hoof van die Fertigation Academy en boer van Rustenburg, boere op die onlangse aartappelnavorsing-simposium op Langebaan aan die Weskus gevra.

“In die droogte het ek meer versuip-plase gesien as boerderye wat verdor. Suurstof regdeur die grondprofiel is uiters belangrik vir die wortels om genoeg vog te kan opneem. Ons is geneig om te oorbesproei en dié water neem die plek van suurstof in. Die plant kan ook nie voedingstowwe opneem as die wortels onder water is nie.

“Om te bepaal hoeveel besproeiing genoeg is, moet jy eers jou omgewingsfaktore doeltreffend kan kwantifiseer. As jy dié data in inligting kan omskakel en jou bestuurspraktyke só verfyn dat jy die huidmondjie-weerstand tot die minimum beperk en maksimum transpirasie bewerkstellig, sál jy die resultate in jou opbrengs sien,” sê Chris.

“Opbrengs en groei is afhanklik van die mate waartoe die plant kan transpireer, respireer en fotosinteer. Hierdie faktore word beïnvloed deur die hoeveelheid koolhidrate, hitte en lig wat die plant kry.”

Al hierdie prosesse word in hul spore gestuit as die plant nie ordentlik kan transpireer nie, wat dikwels oor die hitte van die dag die geval is, sê Chris.

Vier faktore speel ’n rol in transpirasietempo op die hitte van die dag: Die eerste is temperatuur. As die temperatuur bo 24 ºC styg, sal die huidmondjies begin weerstand opbou en transpirasie vertraag.

“Doeltreffende relatiewe humiditeit, die tweede aspek, kan die plant laat aanhou transpireer, selfs teen temperature baie hoër as 24 ºC. Bestraling speel ook ’n rol omdat dit ’n uitwerking op temperatuur en relatiewe humiditeit het.” Chris sê die invloed van wind word dikwels uit die oog verloor. Wind beïnvloed relatiewe humiditeit en verdampingstempo, en dus die mate waartoe die huidmondjies transpirasie sal reguleer.

“Een van Woolworths se komkommerboere het ná jare se gesukkel in die Upington-omgewing sy komkommers in plastiektonnels begin verbou. Deur die relatiewe humiditeit binne die tonnel goed te bestuur en die windfaktor uit te skakel, het hy sy produksie per hektaar tienvoudig in daardie plastiekhuise verhoog,” het Chris gesê.

“Plante hou van hitte – hoe meer, hoe beter. Gee hulle net genoeg water en bestuur die relatiewe humiditeit.”

REGS: Mnr. Chris Barnard. Boere behoort net soveel tyd aan ’n besproeiingsplan as aan ’n bemestingprogram te bestee, was die boodskap op die jaarlikse aartappel-navorsingsimposium.