OORLEEF MET MARKGERIGTE PRODUKSIE
Markgerigte produksie kan mielieboere in staat stel om die moeilike tydperk van oorproduksie en lae pryse te oorleef. Daarom sal hulle hul aanplantings moet afskaal om die produksie nader aan die vraag te bring. Die vraag-en-aanbod-situasie sal boere dus dwing om ’n kopskuif te maak, sê mnr. Kallie Schoeman, besturende direkteur van die Schoeman-boerdery by Delmas.
Sy grootste bekommernis is egter nie die huidige, fantastiese jaar met sy hoë opbrengste en surplus nie, maar dat internasionale mielieproduksie vir die eerste keer 1 miljard ton oorskry het. “Daar is dus genoeg mielies vir minstens twee jaar vir die hele wêreld. As ons dus dink ons gaan ’n verskil aan die vraag-en-aanbod-situasie maak as ons
4 miljoen ton van ons groot oes van 16 miljoen ton uitvoer, is dit so goed ons spoeg in die see. Ek verwag dat die mielieprys nog vir die volgende 24 maande wêreldwyd onder druk gaan wees, want die plaaslike prys word van die internasionale prys afgelei.”
Boonop bereken hy Suid-Afrika moet sy prys vir sy uitvoermielies met nóg R150/t laat daal om mededingend op die uitvoermark te wees. Die uitvoer het derhalwe afgeneem en basies opgedroog omdat
die prys te hoog is.
SOEK NUWE MARKTE
Uitvoer bly belangrik. Daarom moet Suid-Afrika na nuwe uitvoermarkte soek. Die geleenthede bestaan wél, maar daar is baie lande wat nie Suid-Afrika se geneties gemodifiseerde mielies (GM mielies) — wat die grootste deel van die oes uitmaak — wil hê nie. “Boonop is die land nie
tradisioneel ’n uitvoerder van mielies nie, maar beweeg gewoonlik tussen ’n invoer- en uitvoersituasie. Daarom sal ons nie oornag nuwe markte kan kry nie,” sê Kallie. Lande in die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap (SAOG), soos Zambië, Malawi en selfs Zimbabwe, wat tradisioneel mielies by hul suidelike buuurman koop, het vanjaar self groot oeste behaal en dáár is dus nie vooruitsigte op groot uitvoer nie. Dit lyk darem of Kenia, Namibië en Botswana beperkte voorrade sal aanskaf.
Kallie sê gelukkig is daar reeds ’n dramatiese ommeswaai van mielies na sojabone.
SWAAI NA ROOIVLEIS
In die tyd van dr. Kraai van Niekerk, gewese Minister van Landbou, het Suid-Afrikaanse mielieboere in ’n soortgelyke situasie as nou beland. Toe was die grondomskakelingskema sy departement se oplossing. Hulle het saaiboere gesubsidieer om van hul marginale mieliegrond onder aangeplante weidings te sit en met vee te boer.
Veeboerdery is dus nóg ’n opsie om mielieproduksie te stabiliseer. Veeboere sal egter nie nou subsidies kry nie. Boonop is aanteelvee se pryse hoog omdat baie boere weens die droogte van hul teelmateriaal moes uitslag om te oorleef. Suid-Afrika is nou weer in ’n kuddeboufase en boere betaal baie geld vir goeie verse en koeie. “Dit is nietemin steeds ’n verdere opsie vir saaiboere om in die produksie van rooivleis te belê, terwyl Suid-Afrika veld begin wen met die uitvoer van rooivleis na die buiteland.”
VERSKANS PRYSE
Boere moet ook die beskikbare bemarkingstrategieë op Safex gebruik om hulle teen verdere prysdalings te beskerm. Talle boere hoop die mielieprys gaan weer styg, maar dit sal nie ’n dramatiese styging wees nie.
’n Groot nadeel vir Suid-Afrikaanse boere is dat hulle hul mielies teen uitvoerpariteit moet lewer, maar hulle moet produksiemiddele, soos trekkers, kunsmis en chemikalieë, gebruik wat teen invoerpariteit die land binnekom. Die oplossing is egter nie laer insetkoste nie, aangesien boere maklik in die sogenoemde situasie van dalende meer-opbrengs kan beland. Dit kom voor wanneer die boer minder geld op insetkoste wen as wat hy op die gevolglik kleiner oes verloor. “Boere is reeds doeltreffend en mors nie geld op onnodige produksiemiddele nie. Dus is besparing nie juis ’n opsie nie,” sê Kallie.
Iets wat boere internasionaal kan help, is as die prys van Brent-olie styg. ’n Paar jaar gelede, toe die olieprys so hoog was, was die vervaardiging van etanol uit mielies ’n aantreklike opsie vir menige land (maar nie in Suid-Afrika nie omdat die Regering nou nog nie ’n finale besluit oor die vervaardiging van etanol met ’n stapelvoedsel, soos mielies, besluit het nie). Toe die olieprys weer daal, het menige etanolaanleg egter gesluit.