PRODUSENTE TREK AAN KORTSTE ENT
DIE pryse van landbouproduksiemiddele asook die verbruikerspryse van voedsel styg vinniger as die produsentepryse van landbouprodukte.
Mnr. Fanie Brink, onafhanklike landbouekonoom, het op die jaarlikse TLU SAkongres gesê die feit dat boere prysnemers is, beteken dat hulle in baie gevalle prysstygings aan die insetkant van die landbou moet absorbeer.
Die stygings word deur insetverskaffers vasgestel op ’n grondslag van produksiekoste plus ’n winsmarge. Daarteenoor word die pryse van landbouprodukte deur vraag en aanbod bepaal.
“Voedselvervaardigers en handelaars stel hul pryse ook vas op ’n grondslag van produksiekoste plus ’n winsmarge en slaag baie goed daarin om al hul kostestygings aan verbruikers deur te gee, wat ’n regstreekse invloed op die vraag na voedsel het.
“’n Ontstellender neiging is die feit dat voedselvervaardigers en handelaars normaalweg hul pryse vinnig verhoog wanneer die pryse van landbouprodukte hoër verhandel, maar nie altyd bereid is om hul pryse vir verbruikers net so vinnig te verlaag wanneer die pryse van landbouprodukte weer daal nie.
“Die mieliepryse vir produsente is byvoorbeeld vanjaar minstens 60% laer as verlede jaar. Die jongste syfers wys egter dat die prys van mieliemeel in Junie slegs 8% laer as ’n jaar gelede was,” het Brink gesê.
DRYFVERE VIR GROEI
Volgens Brink is dit belangrik om te onthou dat verbruikers van voedsel ’n groot bydrae tot die volhoubaarheid van landbouproduksie lewer.
“Die buro vir ekonomiese navorsing aan die Universiteit Stellenbosch het bevind dat verbruikers tot soveel as 60% tot die skepping van ekonomiese groei bydra. Dié feit moet geensins in die landbou onderskat word nie.”
Brink het verder gesê daar is twee spesifieke en belangrike dryfvere vir ekonomiese groei.
Die eerste is die verhouding tussen die pryse van insette en uitsette.
Die tweede is die doeltreffendheid waarmee produksiemiddele in die produksie of vervaardigingsproses gebruik word en in uitsette omgeskakel word.
“Daarom is dit so belangrik dat die doeltreffendheid van ’n produksieproses deurlopend verhoog moet word deur volgehoue navorsing oor nuwe tegnologiese ontwikkelings.”