Kommandowurms aan’t opmars in Namibië
DIE gevreesde herfskommandowurm wat verlede somer groot skade aan mielies en ander gewasse aangerig het, het reeds sy opmars in die noorde van Namibië begin. Die eerste uitbreking van dié insekte is op ’n plaas by Ruacana aangemeld.
Mnr. Albertus Viljoen, bestuurder van die Namibiese staatsplaas Etunda, sê die wurms kom reeds in groot getalle op sy jong proefmielies voor. Herfskommandowurms het verlede Oktober die eerste keer hul opwagting op die plaas gemaak. In Desember moes hy 30 ha mielies inploeg omdat hy weens die vreetskade geen mielies sou kon oes nie. Op ander lande waar hy die vorige seisoen 7,5 ton mielies/ha geoes het, het hy net 2 ton/ha afgehaal.
Hy probeer nou sy mielies met chemiese bespuitings red, maar omdat dit so ’n nuwe plaag is, weet niemand werklik wat om te doen nie.
Noodregistrasies van insekdoders is verlede jaar in SuidAfrika gedoen, maar dit het nie veel hond haaraf gemaak nie. Die middels sal hierdie somer ook in Namibië beproef kan word.
HELIKOPTERS INGESPAN
Viljoen sê die wurms het sedert verlede somer nooit die wyk geneem nie, maar het oorbeweeg na koring en ook op groente, soos patats, kool en tamaties, oorwinter. Indien die insek direk raakgespuit word, vrek dit, maar die mot te lê hul eiers diep in byvoorbeeld ’n mielieplant se kelk, waar dit beskut is en nie doodgemaak word nie.
Hy het sover net mielies geplant waarmee hy proewe doen, maar geen kommersiële aanplantings nie omdat dit nie die moeite werd gaan wees nie. Viljoen gaan eerder grondbone plant. Op van die tien ander staatsplase word wisselende probleme ervaar.
Helikopters gaan ingespan word om die wurms te probeer uitwis omdat die gif die plante beter vanuit die lug kan binnedring.
Weeklikse bespuitings gaan moontlik nodig wees. Dit kos sowat R6 000 per hektaar elk, baie meer as die normale koste van R2 500 tot R3 000 per hektaar.
KOMMER OOR AFMETINGS
Mnr. Fanie Yssel, ’n landboukundige van Klein Karoo Saadbemarking wat die plaas saam met Landbouweekblad besoek het, sê hy is baie bekommerd oor watter afmetings die herfskommandowurms hierdie somer kan aanneem. Die wurms is skaars uit die winterfase en rig reeds groot skade op Ruacana aan.
“Ons het nog min kennis van die plaag omdat dit nou eers vir die tweede seisoen in SuiderAfrika voorkom,” sê hy. In SuidAfrika het die wurms ook op sommige groentesoorte, soos aartappels, voorgekom, en selfs op pekanneutbome.