TERUGHOUSAAD IS DUUR SAAD
Die duurste saad is heel moontlik nie dié waarvoor jy baie betaal nie, maar eerder terughousaad wat uiteindelik tot ’n swakker stand, ’n laer opbrengs en dus ’n kleiner inkomste lei.
Dít was die saadmaatskappy Agricol se boodskap op die Swartlandse Kleingraanontwikkelingsgroep se boeredag op die Langgewens-proefplaas by Moorreesburg.
“’n Baie algemene praktyk onder sekere boere is om saad terug te hou ten einde koste te bespaar. Gesertifiseerde kanolasaad waarborg gehalte – gesonde, kiemkragtige saad met ’n goeie ontkiemingspersentasie en wat vry van onkruid en patogene organismes is.”
Agricol sê hoewel boere waarskynlik die ontkieming van teruggehoude saad toets, word die invloed van terughouding dikwels nie in ’n eenvoudige onkiemingstoets weerspieël nie. Die groeikragtigheid en gehalte van dié saad kan weens verskeie faktore aansienlik swakker wees.
“Probleme weens wisseling in genetiese suiwerheid kan voorkom. Kanola is oop- én kruisbestuiwend. Vanweë die bedrywighede van insekte (veral bye) vind kruisbestuiwing tussen kanolaplante binne ’n land plaas, maar ook oor betreklik groot afstande. Genetiese verskuiwing kan dus plaasvind, met die gevolglike agteruitgang van eienskappe.
“Daar kan ook ’n verlies aan eienskappe spesifiek aan die kultivar wees. Hier word verwys na sekere kultivars se verdraagsaamheid teenoor sekere groepe onkruiddoders. Die verlies aan ’n eenvormige stand en gevolglik groter verliese tydens oestyd is ’n verdere voorbeeld.”
Onkruidbesmetting is nog ’n struikelblok en kan onkruidbestuur bemoeilik, produksiekoste verhoog en tot pryspenalisering lei wanneer ’n produk van ’n swakker gehalte gelewer word.
Die saad kan ook Sclerotinia-vrugliggame bevat, wat tot die besmetting van die aanplanting kan lei.
“Teruggehoude saad afkomstig van ’n aanplanting waarin swartstam op die peule voorgekom het, sal beslis swarstam-besmette saad oplewer. Indien sodanige saad dan weer geplant word, sal hoë swartstamdruk reeds vanaf die saailingstadium aanwesig wees, wat opbrengsverliese kan meebring. Dié geweldige patogene druk kan ook bydra tot ’n sneller agteruitgang van die kultivar se inherente weerstand weens die verhoogde moontlikheid van mutasie van die swartstam.”
Volgens Agricol het navorsing oor teruggehoude saad in Australië getoon dat opkoms met gemiddeld 26,2% afgeneem het en groeikragtigheid en opbrengs met onderskeidelik 23,2% en 12,4%.