Oudit gaan Agri SA se grondplan aanhelp

VIR die eerste keer in 23 jaar is daar syfers oor grondhervorming wat bewys vordering ís gemaak en dat die vrye mark (gewillige koper en gewillige verkoper) werk.

Só het mnr. Dan Kriek, voorsitter van Agri SA, verlede week met die amptelike bekendmaking van die gesamentlike grondoudit deur Agri Development Solutions (ADS), Agri SA en Landbouweekblad gesê.

“Die syfers bring hoop. Alles is nie so sleg as wat altyd voorgehou word nie. Syfers wat dikwels deur politici uit die lug gegryp word om populistiese stellings maak, is nou as onwaar bewys.

“Nou is daar ’n grondslag van waar gewerk kan word in die openbare debat oor grond.”

Hy sê die syfers wys ook ’n radikale pad met grondhervorming is onnodig, want die mark werk en die private sektor lewer ’n belangrike bydrae. “Al wat nodig is, is ’n vennootskapsbenadering en finansieringsmodelle.”

Die oudit, wat gefokus het op transaksies van landbougrond van 1994 tot 2016, toon dat voorheen benadeeldes nou 26,7% van die totale aantal hektaar landbougrond in Suid-Afrika besit teenoor sowat 14,9% in 1994. Wit boere besit nou 73,3% van die landbougrond teenoor 85,1% in 1994.

Gemeet in grondwaarde is 29,1% van die waarde van landbougrond in voorheen benadeeldes se besit. In Limpopo en KwaZulu-Natal is dit meer as 50%.

Kriek sê Agri SA sal help om dié syfers deel van die openbare debat te maak en ook sy deel doen om die ontwikkelingsdoelwitte vir grondhervorming te help bereik.

Mnr. Omri van Zyl, uitvoerende direkteur van Agri SA, sê in die lig van die nuwe stel syfers sal ’n grondplan ontwikkel word wat met die Nasionale Ontwikkelingsplan en die Grondwet strook. ’n Finansieringsplan wat dit moontlik maak om baie meer opkomende boere toegang tot markte te gee, is reeds ontwikkel.

Kriek het gesê mnr. Gugile Nkwinti, Minister van Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming, het kennis geneem van die oudit en hy hoop dat hulle binnekort ’n gesprek daaroor sal kan voer. Die staat beoog om ook binnekort sy eie oudit bekend te maak.