Afrika-markte

en Absa se jongste maandelikse oorsig van die belangrikste produkpryse in Afrikalande handel oor die vooruitsigte in Kenia (mielies, koring en die ekonomie) en Ghana (inflasie en kakao).

KENIA MIELIES

Onvoldoende voorraad sal tot gevolg hê dat meer mielies ingevoer moet word. ’n Verkiesing het in Oktober plaasgevind nadat die uitslag van die vorige verkiesing nietig verklaar is. Dit lyk nie asof die uitslag van die nuwe verkiesing enige uitwerking op die voortgesette subsidiëring van wit mielies kan hê nie. Mielieproduksie was redelik beperk en markte wag vir die nuwe droëmielie-oes om in November beskikbaar te raak. Keniaanse markte het in Oktober 120 000 ton wit mielies uit Suid-Afrika en Mexiko verwag en nog 20 000 ton wit mielies uit Zambië. Geen invoer uit Uganda is met die skryf hiervan ontvang nie.

Die pryse van wit mielies in Nairobi en Mombasa het sedert middel Mei redelik onveranderd gebly op $247 (sowat R3 500) per ton. Die regering verkoop mielies teen dié prys aan meulenaars deur sy subsidieprogram en verplig meulenaars om dit teen daardie prys te verkoop, dus is pryse sedert Mei op daardie vlak.

KORING

Tans word nie genoeg koring verbou om in die vraag te voorsien nie. Meulenaars het vroeër die koringoes oorskat, maar noudat geoes word, lyk dit asof die oes baie kleiner gaan wees as wat verwag is. Invoer is minder weens kleiner bestellings. Die hoë tempo van koringverbruik in Kenia sal ook onvermydelik tot verdere tekorte bydra.

EKONOMIE

Die landbousektor, veral die kof- fie-, tee- en blombedryf, oorheers die land se uitvoer. Die landbou is noodsaaklik vir die groei van die ekonomie. Dit skep talle werkgeleenthede en dra sowat 28% by tot die bruto binnelandse produk.

Kenia is ’n land met baie potensiaal en is die poort tot buitelandse beleggings in Oos-Afrika. Die onsekere groei in die landbou, stygende oliepryse, toenemende politieke risiko en geweld sal egter vanjaar ekonomiese prestasie kniehalter.

GHANA

Die landbou dra tot ongeveer 18,9% van Ghana se bruto binnelandse produk by. Dié sektor se vooruitsigte vir groei op langer termyn is egter wisselvallig. Die meeste boere in Ghana is kleinboere met onvoldoende toegang tot besproeiing s tegnologie, toerusting en kunsmis. Die probleem word vererger deurdat landboukrediet nie maklik bekom kan word nie.

Laer rentekoerse kan verligting bring en dit lyk asof die sentrale bank rentekoerse verder kan verlaag omdat die groei in lenings steeds teleurstellend is. Inflasie het’ n drie jaar laagtepunt bereik en daar word verwag dat die dalende neiging volgende jaar teen ’n inflasiekoers van 8,3% sal voortduur.

Dit sal die sentrale bank in staat stel om rentekoerse verder te verlaag. Die bank se inflasiemikpunt is 8%.

BUITELANDSE BELEGGINGS

Beleggings deur China in die land se mynbousektor kan tot ’n toename in ander beleggings lei en fiskale inkomste laat styg, maar ook die land se skuldvlakke laat toeneem. Daar is sprake dat China tot $15 miljard aan Ghana kan leen inruil vir primêre mynbou kommoditeite, soos aluminiumerts. Ghana betaal reeds ’n premie op geld wat geleen word omdat die land se skuldvlakke so hoog is.

KAKAOPRODUKSIE

Daar word verwag dat Ghana vanjaar ’n rekordoes van kakao g aanhê. Produksie toenames op ’n jaargrondslag kan 22% beloop. Die kakao word deur ’n regerings instansie, Cocobod, gekoop. Weens die lae internasionale kakao prys een onvoldoende finansies by Cocobod lyk dit asof kakaoproduksie volgende jaar benadeel kan word. Die feit dat Cocobod weens die laer internasionale pryse en groter produksievolumes nie genoeg geld het nie, beteken boere moet wag om hul geld te kry vir die kakao wat hulle gelewer het.

LANDBOU-UITVOER

Kakao en kakaoprodukte word hoofsaaklik na die Verenigde Arabiese Emirate uitgevoer, terwyl hout, houtprodukte en steenkool na Italië uitgevoer word. Frankryk voer vrugte, neute, sitrusskille en waatlemoen uit Ghana in.

BELEGGINGS IN OLIEVELDE BEGIN RESULTATE OPLEWER

Daar is darem nie net slegte nuus nie. Dit lyk asof die tekort op Ghana se lopende rekening volgende jaar ’n surplus kan oplewer. Die surplus word aan die verwagte hoër internasionale ruoliepryse en ’n toename in die land se gas- en ruolieproduksie toegeskryf. Die land het die afgelope paar jaar in diepsee-olieproduksie belê en het lank ’n tekort op sy lopende rekening gehad weens die invoer van duur kapitaal toerusting om sy olieveld ete ontwikkel.