Ramaphosa wil vir 1 miljoen werk skep in die landbou
MET die bemagtigingsmodel wat hy in die sakewêreld gebruik het, meen adj. pres. Cyril Ramaphosa ’n miljoen werkgeleenthede kan in die landbou geskep word.
Hy het op sy 65ste verjaardagviering in Johannesburg gesê met sy inkubasie-sentrum vir klein en mediumgroot ondernemings is 1 237 ondernemings geskep wat werk vir 10 527 mense geskep het.
Die ondernemings wat deur die inkubasie-sentrum van die Cyril Ramaphosa-stigting, bekend as Black Umbrellas, begin is, het ’n gesamentlike omset van R2,1 miljard en ’n batewaarde van R950 miljoen. Die koste per pos geskep was R40 000 teenoor die normale R250 000, sê hy.
Hy wil ’n soortgelyke inkubasiesentrum vir kleinboere op Badplaas begin en die model dan uitbrei. Hy sê as 100 sulke sentrums begin kan word en hulle behaal dieselfde sukses as die Black Umbrellas, kan ’n miljoen werkgeleenthede teen ’n koste van R1,5 miljard geskep word.
GROND VÓÓR 1913
Hy meen die grondhervormingafsnypunt van 1913 moet heroorweeg word.
“Dit het goed genoeg gelyk toe daar aanvanklik daaroor onderhandel is, maar die meeste grond is voor daardie datum ontneem. Min grond is eintlik ná 1913 ontneem. Hoewel dit die probleem van grondhervorming vergroot, moet oplossings daarvoor gevind word. Die probleem sal nie weggaan nie. Hoe gouer ons oplossings vind, hoe beter. Dit is onaanvaarbaar dat 70% van die land deur ’n klein groep mense besit word.”
Hy waarsku daar moet vinnig gewerk word om mense se grondhonger te stil sonder om voedselsekerheid in die gedrang te bring. Staatsgrond moet ook in berekening gebring word.
“Dié wat grond besit en dié wat grond wil hê, moet saamwerk om oplossings te vind. In sommige gevalle het boere met ’n 50-50-plan na vore gekom wat goed werk.”
Hy sê ’n nasionale forum of beraad is nodig om eens en vir altyd oplossings vir grondhervorming te kry. “Deur die geskiedenis het ons dit reggekry om oplossings vir probleme te kry wat onoorkombaar gelyk het. Ons moet dit regkry om ook hierdie berg as ’n nasie oor te steek. As ons dit nie doen nie, bly ons demokrasie hol.”
ANKOLE
Ramaphosa het ook ’n boek bekend gestel oor die Ankole-bees- ras wat hy na Suid-Afrika gebring het. Hy het die beeste die eerste keer in Uganda gesien, daarvan gekoop, maar kon dit nie na Suid-Afrika invoer nie. Dr. Morné de la Rey, ’n veearts, het op die ou end embrio’s van die beeste ingevoer en vandag is daar sowat 300 in die land.