VOËLGRIEP BLY ’N BEDREIGING

UITBREKINGS van die hoogs aansteeklike H5N8-voëlgriepvirus het drasties in kommersiële hoenderboerderye gedaal, maar wilde voëls vrek steeds daaraan.

Teen 11 Januarie was daar luidens ’n verslag van die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye altesame 120 aanmeldings sedert Junie verlede jaar.

Daarvan was 30 op kommersiele hoenderplase, 38 by volstruise, 25 by wilde voëls en die res by agterplaashoenders en stokperdjieen dieretuinvoëls.

Die grootste getal aanmeldings, naamlik 87, was in die Wes-Kaap. Daar was egter sedert einde Oktober verlede jaar geen nuwe aanmeldings op voorheen onbesmette pluimveeplase nie, maar in Desember was daar ’n herbesmetting op ’n plaas wat reeds onder kwarantyn was. Die siekte is in Desember steeds by wilde voëls gevind en tot middel November onder volstruise, hoewel dié voëls klinies gesond bly.

Dr. Ziyanda Majokweni, direkteur van die agentskap vir pluimveesiektebestuur (PDMA) by die departement, sê dit is nog te vroeg om te sê die siekte is endemies in Suid-Afrika. Daarvoor geld sekere kriteria, soos dat dit onmoontlik is om uitbrekings te beheer en dat die siekte herhaaldelik, oor verskeie jare, voorkom.

Soos wat mense geneig is om in die winter griep te kry, is voëls ook meer geneig om in die winter voëlgriep te kry.

Prof. Celia Abolnik, voëlgriepkenner verbonde aan die Universiteit van Pretoria, sê in die Noordelike Halfrond, waar dit nou winter is, word verskeie uitbrekings van die H5-voëlgriepvirus tans aangemeld. Sommige daarvan is H5N8 en ander H5N6. Die uitbrekings is meestal by wilde voëls, soos swane.

“In Europa en die Midde-Ooste is gevalle in die afgelope twee

weke in die Oekraïene, Irak, Brittanje, Duitsland en Afghanistan aangemeld. Dit is moeilik om te voorspel of ’n nuwe golf van besmettings in Suid-Afrika sal voorkom. Dit hang af of die vlugroetes al langs die Afrika-skeurvallei herbesmet word. Ongelukkig is daar min of geen lande daar wat waarnemings doen, en selfs al word die siekte bespeur, word dit nie noodwendig aangemeld nie.”

WAAKSAAM

Majokweni en dr. Charlotte Nkuna, waarnemende uitvoerende hoof van die Suid-Afrikaanse Pluimveevereniging (SAPV), doen in die mees onlangse uitgawe van die SAPV se mondstuk, Pluimveebulletin, ’n beroep op pluimveeboere om waaksaam te bly.

Daar is volgens haar vrese dat die siekte deur die somer in volstruise teenwoordig kan bly. Hulle kan dus as’t ware ’n “reservoir” tot die winter wees.

Me. Bomikazi Molapo, woordvoerder van mnr. Senzeni Zokwana, Minister van Landbou, Bosbou en Visserye, sê die departement

en die SAPV beoog ’n vergadering waar die vorige uitbrekings en lesse wat daaruit geleer kan word, bespreek sal word.

“Die departement, die SAPV en pluimvee-veeartse gaan aan ’n gereedheidsplan vir die volgende winter werk. Dit sal voor afhandeling aan alle belanghebbendes vir kommentaar gestuur word.”

INENTING

Besprekings oor die voor- en nadele van ’n moontlike inentingstrategie duur intussen voort. “Vanweë die afname in die getal uitbrekings en die ernstige komplikasies wat inenting sal meebring, meen ons die inwerkingstelling van inenting is nie in dié stadium ’n noodsaaklike stap nie,” sê Molapo.

Nkuna skryf in Pluimveebulletin dat inentingsproewe in Suid-Afrika gedoen word om die doeltreffendheid van beskikbare entstowwe te beoordeel.

“Dit is noodsaaklik dat dié werk in ’n tyd sonder uitbrekings gedoen word, sodat besluite met sober denke geneem kan word,” sê sy.