Voer duisend lammers lag-lag
Die toestande waarin boerderye geld moet maak, vereis slim oplossings met die klem op produktiwiteit. Só ’n plan is op die plaas Donkerhoek te sien waar ’n skaapvoerkraal vir duisend slaglammers sorg vir minder arbeid en weinig vermorsing.
Mnr. Pierre Swart en sy seun Jors glimlag om twee redes. Hulle is eerstens albei vol grappies en lag graag, maar hulle is ook albei baie bly oor die sukses van hul skaapvoerstelsel.
“Ek hoef nou nooit weer met sakke voer tussen die lammers deur te sukkel nie. Hierdie stelsel werk outomaties en bespaar ons baie arbeid, kommer en vermorsing,” sê Pierre.
Hy en Jors boer al ’n paar jaar saam op Donkerhoek, so ’n entjie van Vrede af naby die grens tussen die Vrystaat en Mpumalanga.
Die Swarts boer met DohneMerino- en Dormer-skape, asook Braunvieh- en Hugenotebeeste en het ook ’n klein saaiery. Die mielies gaan meestal reguit na die vee toe vir voer en die res word bemark.
OPLOSSINGS
Die nommerpas stelsel is ’n kombinasie van Pierre en Jors se vereistes vir ’n voerstelsel en die ingenieursvernuf van RSA Grain Storage Solutions (RSA GSS). Dié maatskappy is in Heilbron en spesialiseer in oplossings vir graanopberging en -hantering.
“Dié skaapvoerstelsel strek oor 50 m en is geoutomatiseer,” verduidelik mnr. Arnold Saayman, die tegniese direkteur van RSA GSS.
Die Swarts het op dié voerstelsel besluit nadat hulle saam met Arnold ’n paar bestaande voerstelsels op ander plase besigtig het. “Dié voerstelsel is dus nommerpas vir wat ons nodig het,” sê Pierre.
Die silo hou 9 m3, oftewel sowat 6,5 ton voer, en is groot genoeg sodat dit net een keer ’n week op ’n vaste bestelling met voerkorrels hervul moet word.
Die voersilo, ontvangbak, awegare en elektriese werk is deur die firma ontwerp, vervaardig en geïnstalleer, terwyl pa en seun die netwerk van krippe gebou het.
“Die kapasiteit van dié stelsel is sowat 1 000 lammers en in dié opset is dit dus 500 lammers aan elke kant van die voerkrip. Die stelsel skakel self aan en af.
“Een van die groot voordele van hierdie stelsel is dat jy die afvoerpype bo elke voerbakkie kan oop- of toemaak. As ’n lamhok leeg is, kan jy dus eenvoudig die pype sluit en hoef jy nie lammers uit ander hokke te skuif nie.
“Jy kan ook dié stelsel met ’n tydskakelaar toerus,” sê Arnold.
PRODUKTIWITEIT
Die aflaai, ontvangs en verspreiding van voeraflewerings is nou ook makliker.
“Die voerontvangsstelsel kan ons aanpas by hoe die voer ontvang word,” sê mnr. Willem Loots, bemarkingsdirekteur van RSA Grain Storage Solutions.
“In hierdie geval word die voerkorrels in sakvorm afgelaai. Ons het daarom ’n klein hopper-ontvangsbak op ’n gemaklike hoogte geïnstalleer. ’n Awegaar voer dit dan na bo in die silo.
“Ons kan hierdie ontvangsbakke se grootte natuurlik nommerpas maak vir elke plaas se behoefte as groter vragte afgelewer word. Die silo self kan ook só gebou word vir maklike ontvangs vanaf voertrokke met ’n oorswaai-awegaararm.
“Hierdie stelsel maak die voertyd aansienlik minder en die lammers is nou tot 15 dae vroeër markgereed,” sê Jors. Hulle bemark hul lammers op 45 kg en hulle slag sowat 23 kg uit.
“Die stelsel is gebruikersvriendelik, die hoeveelheid arbeid wat dit verg om te bestuur is minder en die krippe is skoner as tevore.
“Nou maak ons die krippe net een keer ’n week skoon en dan is daar maar sowat 5 kg se voerreste wat ons uithaal. Voor ons hierdie stelsel begin gebruik het, moes ons omtrent ’n hele sak se ‘vuil’ voer op ’n keer uithaal in die skoonmaakproses.”