Hondsdolheid eis talle beeste in Noordwes

MNR. Cas Breedt van Setlagole, voorsitter van Noordwes se dieregesondheidsforum, het onlangs 27 koeie verloor weens hondsdolheid wat van besmette jakkalse kom.

Die eerste bees is in Februarie besmet, maar sedert 23 Februarie was daar nie verdere vrektes nie. Hy meen die siekte is nou onder beheer omdat hy dadelik nadat hondsdolheid gediagnoseer is, begin het om ál sy beeste – sowat 700 kommersiële koeie – teen die siekte in te ent.

“Al 27 diere wat simptome van hondsdolheid getoon het, het gevrek. Ek glo dinge is nou onder beheer, want die afgelope paar dae het geen nuwe gevalle voorgekom nie.”

Hy sê omdat daar in sy omgewing grootliks met beeste geboer word, “is jakkalsbekampingsprogramme nie noodwendig ’n voorrangsaak soos by kleinveeboere nie. Daarom is jakkalse taamlik volop hier rond.”

VINNIGE OPTREDE

Slegs een ander vrekte het by ’n buurman van hom voorgekom. Toe dit bekend geraak het dat van sy beeste weens hondsdolheid gevrek het, het die meeste boere in die omgewing dadelik hul diere ingeënt. Dit is ’n aanmeldbare siekte, maar dit is nie verpligtend om beeste vooraf daarteen in te ent nie, sê hy.

Die grootste gevaar van hondsdolheid is dat dit mense ook kan aantas. Daarom is ál die beeste op die plaas dadelik ingeënt.

“Gelukkig is dit nie ’n hoogs aansteeklike siekte nie. Dit kan net na mense oorgedra deur byvoorbeeld besmette spoeg van ’n dier op ’n slymvlies te kry, soos in die oog.

“Boere moet bewus wees dat hul beeste hondsdolheid van onder meer besmette jakkalse kan kry. Daarom moet hulle bedag wees en uitkyk vir simptome daarvan,” sê Breedt.

Dr. Faffa Malan, veearts en Landbouweekblad-medewerker, het Landbouweekblad verwys na ’n inligtingstuk van die KwaZulu-Natalse dieregesondheidsforum. Daarvolgens kan ’n bees vrek binne drie tot vyf dae nadat ’n besmette jakkals hom gebyt het.

MAAK SÓ

Simptome sluit in gedragsverandering, soos dat die dier eenkant van die res van die kudde staan, bulk en winde sluk, sukkel om te sluk, erge spoegloop ervaar, aggressief of lammerig voorkom en rukkings kry voor dit vrek.

Sulke diere moet geïsoleer en ’n veearts moet ingeroep word om monsters te neem.

Vermy regstreekse kontak met ’n besmette dier. As jy wel met ’n besmette dier moet werk, dra beskermende klere en ’n bril.

’n Fout wat dikwels gemaak word, is om jou hand in die dier se bek te steek om te kyk of iets in sy keel vassit omdat die dier sukkel om te sluk.

Die karkasse van diere wat aan hondsdolheid gevrek het, moet verbrand of taamlik diep begrawe word. Die vleis moet nie geeet word of aan aasvoëls gevoer word nie.

Lees ook Malan se Januarie-veesiekteverslag op