DROOGTE KOS LANDBOU SELFS MEER AS VERWAG

DIE droogte het nagenoeg 20%, oftewel R5,9 miljard, uit die Wes-Kaapse ekonomie se bruto toegevoegde waarde gehaal. Dit is volgens ’n verslag van die provinsiale departement van landbou en die Buro vir Voedsel- en Landboubeleid (BFAP) oor die impak van die droogte.

Die verslag wys dat die droogte ’n veel erger impak op die provinsie se landbou gehad het as wat aanvanklik verwag is.

Die voorspelling verlede Oktober was dat die impak op die provinsie se bruto toegevoegde waarde sowat R4,6 miljard sal wees. Verliese aan koringproduksie en die sterker rand het dié syfer nou tot R5,9 miljard opgedruk. Die landbou en die landbouverwerkingsektor dra saam R54 miljard tot die provinsiale bruto toegevoegde waarde by.

Altesaam 52% van die provinsie se uitvoer kom van die landbou- en die landbouverwerkingsektor. Die sektor dra 10% by tot die provinsiale bruto binnelandse produk en bied werk aan 340 000 mense, meestal in landelike gebiede. Die geskatte werksverliese in die landbou weens die droogte staan op 30 000.

UITVOER GEKNOU

Mnr. Alan Winde, Wes-Kaapse minister van ekonomiese geleenthede, sê die landbou moes sy waterverbruik met 60% verminder en sommige gebiede het reeds hul waterkwotas opgebruik. Gevolglik was daar ’n beduidende afname in plaasproduksie omdat boere voorkeur gegee het aan gewasse met hoër winsmarges, soos vrugte.

Daar is ongeveer 1 000 hektaar minder aartappels en uie aangeplant.

Kleiner uitvoervolumes het verliese aan inkomste meegebring. Uitvoerpryse word ook geraak, want vrugte is kleiner of deur die son gebrand.

Winde dui aan dat uitvoervolumes vanjaar na verwagting met 13% tot 20% sal afneem.

“Ons het geen keuse as om hierdie noodsaaklike sektor te ondersteun nie om te verseker dat dit kan voortgaan met produksie totdat goeie reën begin val.”

Naas die droogte het voëlgriep die pluimveebedryf sowat R800 miljoen gekos. Donderstorms en hael het boonop onlangs genoeg pruime om 200 000 kartonhouers mee te vul, vernietig. Die sterker rand eis ook sy tol op uitvoerders.

GEWASSE

Winde het gesê dit is ’n voorrangsaak om die droogte tot ’n nasionale ramp verklaar te kry sodat die nodige hulp verleen kan word.

Die Regering het reeds goedkeuring vir sodanige verklaring gegee.

Die droogte se impak op spesifieke gewasse was soos volg: ■ Daar was ’n daling in koringproduksie van 1,1 miljoen ton verlede jaar tot 586 000 ton vanjaar; ’n daling van 47% en ’n verlies van R2,4 miljard in die graansektor. Ander grane, byvoorbeeld kanola en gort, se verliese beloop R2,8 miljard. ■ Verliese by tafeldruiwe beloop R787 miljoen en by wyndruiwe R591 miljoen; by appels en pere R898 miljoen; en by steenvrugte R458 miljoen. Die oes van sitrus het nog nie begin nie, maar voorspellings is dat daar ’n afname van 7,7% sal wees, wat tot verliese van R259 miljoen sal lei. As goeie reën in die volgende twee maande val, kan die situasie vir sitrusboere verbeter. 1

2

3