Die kleurvolle patrone op motte se vlerke help om hul vyande om die bos te lei.
Is hulle nou nie lastig nie, die hordes donker motte wat saans na die ligte toe kom? Jy kan nie waag om ’n venster of deur na buite oop te los nie; soos donker spoke sweef hulle in die huis rond, gaan sit in die hoeke, op gordyne, agter skilderye, in en onder houers
Maande nadat die motplaag verby is, kry jy steeds uitgedroogde motte iewers in die huis as jy skoonmaak. En dis nie net die diertjie wat jy moet optel en weggooi nie. Nee, hulle verloor boonop die stof van hul vlerkies as hulle benoud fladder, wat weer oral gaan lê waar stof maar sy lê kry. Sowaar, ons huisvroue hou nie van hulle nie!
Uilmotte (Cyligramma latona) kom oor die algemeen in bosveldplantegroei oor Afrika heen voor. Hul larwes (ruspes) vreet hoofsaaklik akasiablare.
Dié motte het baie vyande. Eintlik hou alle insekvreters van motte: voëls, akkedisse, geitjies, paddas, spinnekoppe en spinnekopagtige roofinsekte. Muishonde, bakoorjakkalse en ratels grawe graag motte, skoenlappers en kewers se papies uit.
Maar waar kom die hordes motte vandaan en hoekom sien ons hulle (gelukkig) nie elke jaar nie? Watter ruspes is hulle s’n? Ek het nie besonder baie van een soort vanjaar op die akasiabome gesien nie, maar hoeveel motte is daar nie?! In boeke en op die internet kry ek niks oor die larwes nie. Ek wonder hoekom – die mot is tog alombekend.
Die merke op motte se vlerke wat soos oë lyk, skrik moontlike vyande, soos voëls, af. Voëls sien kleure anders as mense, daarom lyk die oogkolle vir hulle baie soos die oop oë van roofvoëls.
Voëls kan ultravioletstrale sien en van die kleure op motte se vlerke (veral dié van die “oog”) word weerkaats, wat die voëls laat skrik. So los hulle die mot uit en slaan eerder op die vlug.
Neem ’n slag ’n dooie mot na buite en hou dit in die sonlig. As jy dit draai sodat die lig teen verskillende hoeke op die oogvormige kolle val, verkleur die kolle in die lig.
Die buitenste laag van motte en skoenlappers se vlerke (bo en onder) kom poeieragtig voor. Dit is eintlik piepklein skubbe van verskillende kleure en teksture. Dit help met die vliegaksie (byvoorbeeld ten opsigte van lugstrome en temperatuur). Die insek kan nog vlieg as die poeier van die vlerke afgevryf word, maar nie meer so perfek nie .
Insects of South Africa deur yZqvAb; goo.gl/iuBWI; Anka Eichhoff is ’n boervrou van die sentrale ooste van Namibië. Sy beoefen plant- en goggakunde as stokperdjie. In ’n bewusmakingsveldtog onder medeboere vertel sy in kort artikels oor wat sy in die veld raaksien, wat interessant, belangrik, giftig, mooi, merkwaardig of snaaks is (sien