Erf stamboom en verdien prestasie
Daar is ’n gesegde wat lui ’n stamboom word geërf, maar prestasie word verdien. Dit is die geval met Namibië se Bonsmara-Elitekoei wat tussen Kalahariduine loop.
Ver in die ou Kalahari boer dr. Joggie Briedenhann (inlas regs bo) met Bonsmaras, op ’n plaas waar die sandduine elke paar honderd meter rooi strepe trek. Tussenin is daar danksy hierdie boer se versigtige beweidingsbeleid pragtige, wuiwende grasvelde.
Joggie, eienaar van die Hartebeestloop-boerdery by Stampriet, is in 2017 as Pick n Pay, Landbouweekblad en Breedplan se Suider-Afrikaanse Stoetteler van die Jaar bekroon. Hy lê klem op die waarheid dat ’n boer ’n goeie dier kan koop, mét ’n goeie stamboom, maar hoe daardie dier dan op sy plaas presteer, is suiwer sy eie verantwoordelikheid, wat nie gekoop kan word nie.
Die Bonsmarakoei wat as Namibië se finalis vir dié ras aangewys is, VBB 07/0302, se stamboom aan vaderskant gaan al die pad terug na die bekende Arcadia Bonsmarabulle, AG 96-0059 en AGJ 008. Aan moederskant kom sy uit wyle mnr. Bokkie van der Merwe se stoetery en Bonsmara-genepoellyne.
“Haar prestasies spreek duidelik uit die inligting in die . Die belangrike koeiwaarde-seleksie-indeks van 124 toon die koei se ekonomiese en genetiese verdienste duidelik. Haar waarde kan ook gesien word in die kalf aan haar sy,” sê Joggie.
Al haar verskalwers is in die kudde teruggehou en presteer uitstekend.
Dit is algemeen vir die effens geleriger diere om beter te presteer in die versengende hitte van die Kalahari met sy lae, wisselvallige reënval. Op Hartebeestloop word kondisietellings gereeld gedoen en sy is een van die koeie wat konstant ’n bogemiddelde telling in haar groep behaal. Lae-insetkoste-koeie, soos VBB 07/0302, is die hoeksteen waarop die Bonsmararas gebou is, meen Joggie. Sy is goed aangepas vir die omgewing, gehard en vrugbaar met genoeg melk. Dit is die derde keer in die vierjarige bestaan van die Elite Platinum-koeikompetisie dat Hartebeestloop die wenkoei oplewer. Joggie het ook in 2015 en 2016 gewen.
HELE STRING PRESTASIES
Die hoofstroomboerdery is sowat 700 Bonsmarastoetkoeie, waarvan 200 poenskopkoeie deur DNS bevestig is dat hulle die poenagene dra. Seleksie vir vrugbaarheid en uitstekende reproduksievermoë is eie aan die kudde en word streng toegepas.
Hartebeestloop Bonsmaras was in 2013, 2014, 2015 en 2016 die Landbounavorsingsraad se Nasionale Vleisbeesverbeteringskudde van die Jaar (vir kuddes buite Suid-Afrika).
Die kudde het in 2013, 2014, 2015 en 2016 Elite Platinum-status by SA Stamboek verwerf. Joggie se boerdery is in 2014, 2015 en 2016 ses keer as die Namibiese vleisverwerking-en-bemarkingsmaatskappy Meatco se verskaffer van die maand aangewys, gegrond op die gehalte van die diere wat vir slagdoeleindes aangebied word.
Die kudde het ’n gemiddelde ouderdom met die eerste kalf van 27 maande en ’n gemiddelde tussenkalfperiode van 388 dae. “Goeie naspeense groeivermoë is in die kudde vasgeteel,” sê Joggie.
“Ons streef daarna om die optimale hoeveelheid vleis per hektaar op die doeltreffendste wyse moontlik te lewer. Daarvoor is ’n geharde, aangepaste en hoogs vrugbare koeikudde nodig.”
Hy doen pelvismetings op alle verse en bulle. Dit verseker nie net die gemak waarmee koeie kalf in sy eie kudde nie, maar ook dat almal wat diere by hom koop, dié eienskap by hul kuddes inbring. Alle bulle ondergaan ’n groeitoets in ekstensiewe toestande met die samewerking van die Namibiese ministerie van landbou, water en bosbou, en onder die vaandel van SA Stamboek.
Joggie hoop vleisgehalte sal binnekort ’n rol in die vleisprys speel. Hy wil mediumraamdiere teel met ’n goeie gemiddelde daaglikse gewigstoename, ’n uitstekende veldvoeromsettingsverhouding en topvleiseienskappe.